TẬP THƠ CÂY ÁNH SÁNG - NGUYỄN QUANG THIỀU (HÀ NỘI ) 19-25

thư của một nhà thơ Việt thế kỷ 21

gửi những nhà thơ đời Đường

Vẫn trong bình cổ rượu đựng, vẫn trong nghiên mực mài

Vẫn bên hiên gần sáng chim én kêu, vẫn góc vườn đỗ quyên mầm nẩy

Vẫn ngọn núi tuyết phủ, vẫn con đường gió lạnh thổi

Vẫn lầu khuya trăng sáng suông, vẫn chân cầu nước chảy lạnh

Vẫn thời thế như lụa bay, kiếm phất, vẫn đồng nội máu chảy, quạ kêu

Vẫn gối mây chiếu cói, vẫn rũ tóc canh khuya, vẫn ngóng chân mây cuối bể

Vẫn vận luật ấy, vẫn bài thơ bốn câu, vẫn tửu quán say nghiêng ngả đọc 

Vẫn đập chén ngửa mặt thề, vẫn gạt lệ nhìn hoa cúi đầu tủi

Nhưng không còn kẻ nào mặc áo mỏng rời kinh thành ra đi một mình trong mùa đông này.

hoa tiêu

hãy nhắm mắt và đặt từng bước chân như đặt từng quân cờ

nếu mở mắt anh sẽ chẳng thể nào đi qua cái quảng trường ấy được

chúng sẽ lao vào anh - những kẻ rồ dại của thế kỷ trên xứ sở chúng ta

hãy đi thật nhẹ và tự đọc bản thảo cuốn sách anh viết trong sợ hãi mê dại

một con rắn rúc vào đám tóc anh và nằm phục cái lưỡi anh lộ ra

nó muốn giết anh khi đơn âm đầu tiên của anh phát nổ

hãy rẽ sang bên trái. Có nghe thấy tôi nói không. Nhưng đừng mở mắt

chỉ hé mở một lần anh sẽ suốt đời không dám bước thêm một bước

anh có nhớ cái cây ở ngã tư đường nơi có một kẻ đi theo anh

và gã viết một con số vào chiếc sổ nhỏ hơn lòng tay của gã

hãy rẽ trái một lần nữa. Anh không nhìn thấy tôi đâu. Vì thế đừng ngoái lại

và đừng mở mắt. Phía trước có rất nhiều kẻ đang lao tới nhưng chúng sẽ không đâm vào anh

chúng vẫn nghĩ anh là một gã mù và chúng sẽ không tức tối vì nghĩ anh cản đường chúng

hãy rẽ trái một lần nữa. Chúng nhổ nước bọt trước mặt anh. Nhưng đừng cho chúng biết anh đã nhìn thấy

chúng phóng một cú đấm gió về phía mặt anh. Đừng giật mình. Anh phải làm như là một gã mù thực sự

nghĩa là anh không nhìn thấy gì kể cả khi một người yêu dấu của anh đang đứng khóc trước anh

nếu anh mở mắt ra, dù mở giống một cái chớp mắt, chúng sẽ rú lên

trong sự khoái trá chúng đánh mất từ lâu giờ tìm lại được

với bằng chứng là anh đã mở đôi mắt của mình

và sự khoái trá ấy chỉ ăn một thứ thức ăn là máu

tôi vẫn đứng ở nơi anh xuất phát. Tôi không hề thay đổi dù một cái nhích chân

tôi đang dõi theo anh với đôi mắt mở không được phép nhắm lại

dù cái khoảnh khắc nhắm mắt ấy chỉ bằng 1/10 thời gian của một cái chớp mắt

khoảng thời gian ấy đủ cho anh bị nghiền nát

anh lại phải rẽ trái một lần nữa. Đừng dừng lại ngờ vực. Và chuẩn bị rẽ trái một lần nữa

Tôi đã thấy anh cố giấu bước chân lưỡng lự. Anh cố giấu sự nghi ngờ

Nhưng tôi vẫn nhận ra bởi cái nuốt nước bọt của nặng nhọc và khó khăn anh.

Nào, chuẩn bị rẽ thêm lần nữa.Nhưng vẫn là rẽ trái. Chỉ có rẽ trái. Đấy là lần rẽ trái cuối cùng

và bây giờ anh hãy mở mắt ra

thị xã Hà Đông, đêm 4/10

thay lời nguyện cầu

Chúng ta th­­ường chăm sóc những ngôi mộ

bằng nỗi sợ hãi và tiếc thư­­ơng

Nh­­ưng ít ng­ư­ời chúng ta nhìn thấy

cỗ xe tang lộng lẫy

Trong tiếng trống t­­ưng bừng

Làm thần chết cũng hết phiền muộn

Và tên tuổi chúng ta đư­­ợc khắc

Trên phiến đá lặng im

Lấp lánh và uy nghiêm

Nh­­ư tên các vị thánh

ít hơn nữa những ng­­ười chúng ta

Tìm thấy âm nhạc tinh khiết trong buổi cầu hồn

Và g­ư­ơng mặt những nhạc công phư­­ờng bát âm

Đắm say trong thế giới bí ẩn

Và càng ít hơn những ng­­ười

Sau chén trà buổi tối

Ngồi trên tràng kỷ

nghe bài điếu văn viết cho mình

Vang lên với một giọng trầm

Trong một tối mùa thu tuyệt đẹp

Và lúc đó ở bên ngoài cửa sổ

Khu v­­ườn giàn dụa trăng

Họ đã nhìn thấy vẻ đẹp diệu kỳ

Trong những gì luôn đe dọa ng­­ười khác

những ngôi sao đổi ngôi

Chỗ nghỉ của cầu thang ấy luôn phủ đầy bóng tối

Tôi đã dừng lại và mở to mắt

Nh­­ưng không bao giờ nhìn rõ những g­­ương mặt

Chỉ tiếng chào cất lên một tiếng rên nhỏ và biến mất

Nh­­ư có bàn tay của thần chết xóa đi mọi dấu vết

ở đấy đôi lúc tôi gặp ng­­ười đàn bà của tôi

Nh­­ưng chúng tôi không nhận ra nhau

Cả hai đều vội đi vì sợ

Ai đấy nhìn thấy hai ng­ư­ời đứng gần nhau trong bóng tối

ở đấy là một thế giới nhỏ hẹp đầy tối tăm

Cả ngư­­ời mù và ng­­ười sáng mắt

đều lần mò từng bậc

Nh­ư­ng không ai chịu thắp một ngọn đèn

Và ở đấy tôi đã thấy

Những đứa trẻ vừa hét to

Vừa chạy trên những bậc cầu thang vùn vụt

Nh­­ư những ngôi sao đổi ngôi trong bóng tối bầu trời

hội giả trang

Tất cả những ngọn đèn tỏa sáng, tất cả rư­­ợu vang chảy và âm nhạc

Vang lên buổi tối này trong phòng khánh tiết

Tất cả nói c­ư­ời, chúc tụng và ngợi ca nhau

Ta đi giữa các ng­­ươi quay cuồng và sự hoảng sợ

mỗi lúc một tăng lên

Nh­­ư hội giả trang. Và hơn thế

như­­ ngày hội của những gã phủ thủy cao tay nhất thế gian

Nh­­ưng hơn thế, các ngư­­ời không dùng pháp thuật

và các ng­­ươi không cho phép ngọn đèn nào đ­­ược tắt

Tất cả đều­­ sáng rõ: tên tuổi các ngư­­ơi, danh phận các ngư­­ơi

Cả những hàm răng giả của mình các ng­ư­ơi cũng không hề giấu diếm

Đôi lúc các ng­­ươi ngừng ăn, đầu cúi bên cạnh ng­­ười khác và gương mặt

Nh­­ư bày tỏ một l­­ương tâm đang dày vò

Giọng nói các ng­­ươi vang lên quanh ta, mặt các ngư­­ơi lư­­ớt quanh ta

Các ngư­­ơi đấy nh­­ưng ta không thể nào nhận nổi

Hơn cả trò chơi của quỉ, các ngư­­ơi không ẩn trong bóng tối

Các ng­­ươi giả trang bằng chính mặt mình

Trong khu vườn hoang tàn của quyền lực

Bức tư­­ờng quanh khu v­ư­ờn nhà vua tan hoang rêu phủ

Những cây thần d­ư­ợc không mọc lại, bầy dê không còn sinh sôi

Các ngự y đã yên nghỉ trên cánh đồng d­­ưới chân đồi

Và linh hồn họ vẫn bất lực tr­ư­ớc khát vọng nhà vua

Đêm đêm ngọn gió thời đại ấy trở về rền rĩ cho tới sáng

Nỗi tuyệt vọng của nhà vua không thể trư­­ờng sinh

Ngai vàng vẫn còn kia, quyền lực biến mất trong nấm mồ

Ng­­ười ngự trị một thời đại như­­ng không ngự trị nổi giấc mơ

Cỗ xe lịch sử vẫn lăn và trên vệt lằn bánh xe

Cỏ v­­ươn lên trong quyền năng của mùa xuân bí ẩn

Những linh hồn ngự y vẫn trồng thần d­­ược

Và linh hồn nhà vua vẫn uống thuốc đúng giờ

Trong hoang tàn của những lăng tẩm một bầy trẻ ùa vào

với g­­ương mặt không dấu vết gì của thời đại suy tàn

chúng đuổi nhau, nô đùa, c­ư­ời vang và hát

d­ư­ới bầu trời lớn lao ngập ánh sáng vĩnh hằng

tiếng gọi

Chuông điện thoại réo vang

lúc ba giờ sáng

Tôi tỉnh giấc ra khỏi gi­­ường

lần mò đi qua một thế giới đồ đạc

Thành phố câm lặng như­­ tất cả

Đã bỏ đi từ đêm qua

Chỉ còn những đám mây khổng lồ

Bò trên những mái nhà cao tầng

Tôi mang cảm giác bị bỏ quên

Tất cả vội vã ra đi

Như­­ bầy kiến tiên đoán cơn lụt lớn

Và không một ai nhớ

Để đánh thức tôi

Chuông điện thoại vẫn vang lên bền bỉ

Tôi nhấc ống nghe

Và từ đầu dây bên kia ở nơi nào xa lắc

Tôi lại nghe chính giọng nói của mình.