TẬP THƠ CÂY ÁNH SÁNG - NGUYỄN QUANG THIỀU (HÀ NỘI ) 6-11

món quà cuối cùng của Giáng sinh

Tặng Lily Bowen

Những ngọn gió thổi qua ngôi nhà trong đêm và biến mất lúc ban mai

Lily mở cửa lớn lên, tóc dài bất tận trong ký ức

Tôi, người đàn ông lạ đến ngồi xuống chiếc ghế trong ngôi nhà cô bé

Dưới vòm trời đang tối, dần thẫm đen, một ngôi sao mọc lên.

Lily , sau cánh cửa ngôi nhà, nhìn người đàn ông lạ, cả hai không nói

Đã mười năm trôi đi, gió vẫn thổi trên mái nhà, và cha cô

Đã lo âu, đã sợ hãi, đã hạnh phúc và hy vọng những ban mai của mười năm

Người chiến binh sợ con đường đến cô đơn hơn sợ con đường đến cái chết

Lặng lẽ dựng ngôi nhà cho ký ức bên bờ biển Ai-len

Lily, lý do những con cua tìm đường về cố hương - thế giới nước

lý do của hoà bình, của bữa tối chủ nhật, chúng tôi ngồi bên nhau

Những bông tuyết đang rơi trong mùa xuân như đêm Giáng sinh

Lily , lý do của vẻ đẹp của những bông tuyết muộn ở Boston

Và lúc đó, trong một khoảng khắc, nếu cô cất tiếng gọi họ tên người đàn ông lạ

Ngay lập tức tôi sẽ biến thành một cậu bé chạy băng ra ngoài dưới bầu trời

Đang bay những bông tuyết cuối cùng để giành từ Giáng Sinh năm trước.

cầu nguyện ở thánh đường Thomas More

Hỡi Đấng tối cao, xin Người hãy ban tình yêu cho những lời cầu nguyện của chúng con cho hoà bình, hoà bình trong trái tim chúng con, hoà bình cho mọi sự sáng tạo…

(trích lời cầu nguyện trong thánh đường Thomas More, 5/2003)

Sông Iowa chảy dưới cây cầu im lặng trong bóng tối

và tiếng những cây thông, những đám cỏ ven bờ.

Đôi thiên nga bồng bềnh những bóng trắng trên sóng.

Những con cá ngủ và trôi nghiêng trong dòng nước chảy ấm

dọc bờ sông, những bông hoa đầu tiên của mùa hạ

toả sáng bởi những ngôi sao tháng Năm. Và phía bờ sông

trong thánh đường Thomas More, những người thiên chúa giáo,

những người hôì giáo, phật giáo đang cất tiếng nguyện cầu

cho thế gian và một người đàn ông xa lạ không thuộc những câu kinh,

không biết làm lễ, đứng khuất trong góc tối thánh đường như thiếp ngủ.

Thế gian những dòng sông chảy những cây thông

thì thầm, những đứa trẻ khóc, những chàng trai chết, những đàn bà

sợ hãi, những ô cửa chạy trốn vào những hốc mắt.

Thánh đường Thomas More ngọn nến run rẩy. Những ngôi sao 

xa xôi. Một con đường ngập máu một bàn tay nhỏ

bám chặt những ngọn cỏ như bám tóc người mẹ.

Thế gian vẫn trôi một nửa trong bóng tối. Một con chim

trong lùm cây không ngủ đều đều tiếng kêu buồn bã.

Những người thiên chúa giáo, những người hồi giáo, phật giáo vẫn rì rầm

lời nguyện cầu và người đàn ông xa lạ vẫn đứng

trong góc tối thánh đường đôi mắt khép lại như thiếp ngủ.

Đêm đầu hạ hoa nở sáng hơn ngọn nến, máu chảy đen hơn

bóng đêm dọc hai bờ sông. Nhuộm tối bầy thiên nga. Một viên đạn

bắn thủng mặt sông đâu đó làm thức giấc bầy cá. Một xác chết bồng bềnh

trôi từ một dòng sông đến một dòng sông khác mặt úp xuống nước

như đang nguyện cầu từ những ngọn đồi phía đông đến bờ biển phía tây.

Và đang trôi thánh đường Thomas More trong dòng chảy

sông Iowa xa dần, xa dần…về miền đất những ngôi sao.

Lời nguyện cầu giờ đã ngưng, những ngọn đèn lần lượt tắt.

Người đàn ông  vẫn đứng trong bóng tối bất động và nguyện cầu trong im lặng

Như đứng đó nguyện cầu từ khi thánh đường chưa được dựng lên.

tuyết lúc nửa đêm

Bản thánh ca từ trời cao vang trên những ngọn đồi,

dọc bờ sông, trên những ngọn cây, bên hàng rào gỗ

trên con đường chạy qua khu vườn, bên  những ô cửa sổ

bản thánh ca của tuyết, bấy giờ lúc nửa đêm.

Như không bao gìơ khác, như vĩnh viễn, mỗi bông tuyết

mang theo một ngọn nến nhỏ, mang theo một lời hát

mang theo một giương mặt thánh thiện, một cuốn sách, một hơi thở

trở về đêm lễ hội của Thiên đường trên những ngọn đồi ngoại ô

Có tiếng cỗ xe bạch mã trôi theo con đường ven chân đồi

Trên những cành cây khẳng khiu khúc khích tiếng cười các hài đồng

Một con chó thức giấc không sủa, im lặng nhìn ra

Máu thức tỉnh và chảy, dưới tuyết, dưới bộ lông thú, và chảy.

Một hơi thở lớn phả ấm những quả đồi, đâu đấy thầm thì giọng nói

bên những ô cửa, bấy giờ lúc nửa đêm, lộng lẫy tuyết bay.

Vẫn những ngôi nhà ấy, những con đường ấy, những hàng cây ấy

Giờ mang một hình ảnh mới. Tất cả dấu vết chết chóc được xoá đi.

Người đàn ông tha phương không ngủ nhìn tuyết nghĩ về một thế giới mới

Máu thức tỉnh như những dòng sông và chảy, dưới tuyết , dưới làn da người, và chảy.

ban mai

Cánh cửa mùa hạ vừa mở, ban mai tràn ra

Thế gian như buổi đầu tiên, những dòng sông cất tiếng

Trên cánh đồng bất tận nàng đang bước

Những ngọn gió tháng Năm kiêu hãnh bên nàng

Da thịt nàng là buổi hừng đông, tóc nàng lấp lánh

Ta không thể tin đêm qua nàng thiếp ngủ bên ta

Bầy sói của đêm đen gầm gừ quanh nàng không làm nàng thức giấc

Nàng ngủ và giương mặt vẫn toả sáng một ngọn đèn

Nàng đang lướt trên mặt nước những đầm hồ, những dòng sông

Giọng nàng vang lên giọng thiên nga đánh thức những bông hoa mùa hạ

Ta là cái cây mọc giữa cánh đồng đầm đìa ánh sáng

Nàng tràn ngập ta bằng cả những mơ hồ.

Tất cả giờ đây mang giương mặt của nàng

nồng thơm trong hơi thở nàng, rực ấm trong da thịt nàng

Nhưng tất cả sẽ chết nếu đêm đêm nàng không trở lại

trong những giai điệu diệu kỳ trên chăn gối của ta.                

nhà thơ

tặng Nguyễn Quyến

Ngồi cúi đầu trong chiếc ghế gỗ bạc sơn chàng im lặng như­­ chết

ánh tà dư­­ơng dần dần biến mất trên những ô cửa

Chàng co ngư­­ời lại, thân thể chàng biến thành một cái tai

Chàng run rẩy trong đời sống của thính giác bí ẩn

Thế gian không có gì phân cách và mọi âm thanh

Chàng đều nghe thấy bằng cái tai rộng lớn của cô đơn

Cả tấm lư­­ng nằm xuống, thiếp ngủ

Và tiếng dừng lại của hơi thở

Có quá nhiều kẻ quanh chàng mang theo trên đầu

Những cái tai điếc như­­ đồ trang sức

Chàng từng mắc sai lầm khi gào to: Các ng­­ươi hãy lắng nghe

Và sự thật đã nhạo báng chàng

Chẳng có gì an ủi nổi chàng kể cả cái chết

Như­­ng chàng vẫn phải sống, đôi lúc phải rúm ngư­­ời lại

Trư­­ớc thách thức của đám ng­­ười giống những chiếc quần rách

Sứ mệnh của chàng không phải là kẻ đuổi ruồi

Chàng trở thành kẻ điên khùng của thế giới câm ngọng

Và luôn luôn mang g­­ương mặt của đứa trẻ đau ốm

Như­­ng đêm đêm đầu chàng lắc l­­ư một quả chuông lớn

Tiếng nó làm rung những vòm cây và những ngọn đồi

những cái cây ở Dedham

Một cái cây nói

Một cái cây còn ngủ

Một cái cây ngồi chống cằm

Một cái cây đang chạy

Một cái cây lắc lư hát, rồi đến

một cái cây nhảy múa

Và trung tâm thành phố, một cái cây

công dân của ngoại ô Dedham

đang đi dọc vỉa hè

Một cái cây đứng cạnh ghế đá

trong công viên quảng trường Washington ở New York

Vẫn một cái cây Dedham tiến về bảo tàng thành phố

Trên bờ biển Berkley

Rền vang sóng

Một cái cây đối thoại với biển cả

Một cái cây cúi đầu trong gió cát

Một cái cây đi lên đỉnh đồi

Những công dân của Dedham

Trong hoàng hôn kỳ vỹ.

Đã sinh thêm một cái cây

không hồ sơ trong bệnh viện thành phố

không hề được ghi nhớ

trong kế hoạch tranh cử Thống đốc bang

một công dân diệp lục vĩnh viễn ra đi

không bản Kinh nào vang lên

không ai nhận ra một đám mây chết

trên mái nhà mình

nhựa cây chảy mãi

không có bản đồ cuộc hành trình

của những cái cây Dedham

Những trang sử thành phố

Trống rỗng những cái cây

Và đâu đấy qua ô cửa sổ

Căn phòng của một người đàn bà

nằm chờ một người đàn ông

Bóng một cái cây chầm chậm lướt qua

Rồi mất hút trong quên lãng.

Ký ức những cái cây Dedham

Thức dậy trong những tối mùa đông

Và thông điệp viết trên lửa

Trong những lò sưởi đêm Giáng sinh

Những công dân diệp lục Dedham

đêm đêm vẫn diễn vở kịch

về một lịch sử ít người biết đến

của vùng đồi ngoại ô Massachusetts.

Lúc gần sáng

những con chim giật mình trong mơ

kêu hoảng hốt

kinh hãi bay lên

để lại bên dưới một lỗ thủng khổng lồ

không ai nhìn thấy.