PHẠM NGỌC THÁI VÀ MỘT KIỆT TÁC THƠ TÌNH
Nguyễn Thị Xuân
GV Trường THPT Ba Đình Hà Nội
ANH VẪN VỀ
THEO DÒNG LỆ EM TIẾC NUỐI
Em nói với tôi
rằng: "Muốn có một đứa con…"
Dù xa cách nhớ
nhau trong hoài niệm
Năm tháng dáng
hình em hiển hiện
Phía chân trời
thắp sáng lửa tim tôi !
Người thục nữ tôi
yêu, những năm cuối cuộc đời
Cho tới lúc nấm
mồ anh xanh cỏ
Em hãy thắp nén
hương lòng tưởng nhớ
Để hồn anh siêu
thoát dưới trời âm.
Gặp em muộn rồi,
bóng xế hoàng hôn
Tóc cũng bạc đôi
phần dẫu tim
còn khao khát
Ngày anh khuất
chắc làm em thổn thức
Nước mắt tràn
trên nấm mộ thương yêu...
Thì đời này - em
ạ, có trớ trêu
Nhưng ta đã bên
nhau sưởi ấm mùa đông rét
Anh hôn lên đôi
môi em, như một
vầng trăng khuyết
Thấy cả bầu trời
du ngoạn cõi hồn xanh.
Lại bùng cháy
trong thơ ngọn lửa trái tim
Ngọn lửa của tình
yêu vĩnh diệt
Em đừng khóc cho
lòng anh thêm tan nát
Có rời chốn dương
trần, anh không chết đâu em !
Chỉ hóa kiếp mình
tiếp cuộc trường sinh
Cùng thi ca, anh
sẽ sống muôn đời trong nhân thế
Vẫn khắc khoải
quanh nàng vào nỗi nhớ
Với mối tình nồng
thắm của em yêu!
Nếu giây phút nào
em lạc bến cô liêu!
Giọt lệ thơ rơi
nhòa trang giấy trắng
Hãy tìm đến nấm
mồ anh miền xa vắng
Rồi âm thầm một
chút khóc cho nhau.
Anh thương em đời
gặp cảnh bèo dâu
Em nhớ về anh
sống kiếp chàng du mục
Thời trai trẻ
phong trần qua chiến tranh loạn lạc
Cả cuộc đời chỉ
ham thích thơ văn.
Anh tìm đến em, lúc
đã tàn úa mái đầu xanh
Yêu tha thiết mà
cách ngăn thế giới
Anh vẫn về theo
dòng lệ em tiếc nuối
Và yên lòng nơi
nấm mộ ngàn thu...
Phạm Ngọc Thái
Chiều thu năm Mậu Tuất
Hà Nội 6.9.2018
Lời bình: Theo bình luận của nhà giáo Nguyễn Thị Hoàng:
“Anh vẫn về theo dòng lệ em tiếc nuối” thuộc một trong năm bài thơ hay
vào hàng đỉnh của Phạm Ngọc Thái - Có lẽ đã qua hơn nửa thế kỷ, từ khi trên thi
đàn Việt xuất hiện bài thơ tình nổi tiếng "Hai sắc hoa ti-gôn" của
một nữ sĩ ẩn danh, gọi tắt là T.T.KH - Đến nay, lại có một áng thơ tình của một nhà thơ đương
đại, phong dáng thơ kể chuyện tương tự như thế! Đó là Phạm Ngọc Thái. Thơ ca
của anh trên văn đàn cũng được nhiều độc giả ngưỡng mộ.
"Anh vẫn về theo dòng lệ em tiếc nuối" mà anh cho ra đời trên
các trang mạng Việt, được đông đảo bạn đọc đón nhận. Tình thơ chia thành chín
khổ, ba mươi sáu câu. Cảm xúc dồn dập chảy trào ra trong trái tim nhà thơ, bắt
đầu bằng lời thổ lộ của người tình gái với ước muốn của nàng. Đọc thơ ta tưởng
cứ như là câu chuyện tình đêm khuya thường phát trên Đài tiếng nói Việt Nam:
Em nói với tôi rằng: "Muốn có một đứa con…"
Trong tình yêu của người đàn bà, mong muốn có một đứa con là ước nguyện máu
thịt cả cuộc đời. Ở bài "Hai sắc hoa ti-gôn", nữ sĩ T.T.KH từng mô tả hình ảnh của người tình trong
mộng. Nàng nhớ về thưở xa xưa, chàng đã bộc lộ tình yêu thương với mình:
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi,
Thở dài trong lúc thấy tôi vui,
Bảo rằng: “Hoa, dáng như tim vỡ,
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi!”
Còn bài "Anh sẽ về theo dòng lệ em tiếc nuối": Đó không phải
chỉ là khát vọng riêng của ái nữ, mà đã hòa vào dòng yêu thương tha thiết của
chàng. Ta nghe, nhà thơ bộc bạch niềm tâm tư ấy:
Dù xa cách nhớ nhau trong hoài niệm
Năm tháng dáng hình em hiển hiện
Phía chân trời thắp sáng lửa tim tôi!
Nàng trở thành ngọn lửa để sưởi ấm trái tim chàng. Với nhà thơ, đây là
mối tình của “buổi hoàng hôn cuộc đời", lại phải sống cách xa nhau. Nhà
thơ đã than:
Gặp em muộn rồi, bóng xế
hoàng hôn
Tóc cũng bạc đôi phần, dẫu tim còn khao khát
Và anh thổ lộ:
Người thục nữ tôi yêu, những năm cuối cuộc đời
Cho tới lúc nấm mồ anh xanh cỏ
Em hãy thắp nén hương lòng tưởng nhớ
Để hồn anh siêu thoát dưới trời âm
Câu chuyện tình có vẻ lâm ly. Anh yêu nàng
mãn đời, mãn kiếp, cho tới khi chỉ còn một nấm mồ xanh cỏ - Chà, tình thật đắm
say. Những dòng thơ chảy ra từ trái tim, trở thành câu chuyện tình không khác
gì truyền thuyết.
Ngẫm rằng, họ thương yêu nhau không chỉ
đến bạc đầu, mà sang kiếp khác vẫn còn yêu:
Ngày anh khuất chắc làm em thổn thức
Nước mắt tràn trên nấm mộ thương yêu.
Sợ người yêu khi đó sẽ tủi lòng vì phải sống trên đời một mình? Chàng an ủi:
Thì đời này, em ạ! Có trớ trêu
Nhưng ta đã bên nhau sưởi ấm mùa đông rét
Anh hôn lên đôi môi em, như một vầng trăng khuyết
Thấy cả bầu trời du ngoạn cõi hồn xanh
Ví đôi môi người yêu tựa
một vầng trăng khuyết, đẹp quá! Hình ảnh đầy tính mỹ học, huyền thẳm. Lại nữa,
anh hôn lên đôi môi em thấy cả bầu trời du ngoạn: Thơ thăng hoa tới tột đỉnh.
Ở trong bài thơ
"Người đàn bà trắng" - Nhà thơ Phạm Ngọc Thái từng đem hình ảnh trời
đất để tả người yêu, rất hay:
Chiếc mũ trắng mềm em đội bầu trời
Khóm mây trắng bay nghiêng trôi trên tóc
Đôi mắt em đong những áng mây
Người đàn bà trắng!
Khi anh nói về "cái ấy" của nàng:
Chùm trinh em hát: Đấy chỗ thiên thai!
Người đàn bà ai mà định nghĩa?
Đại văn hào Lép Tônxtôi từng nói về người đàn bà, đại ý thế này: Người đàn
bà không thể định nghĩa, mà chỉ có sự tìm tòi, tìm tòi và tìm tòi mãi... -
Phải chăng, Ông muốn nói cả về sự bí hiểm đến mức kỳ diệu… về "cái
ấy" của đàn bà !?
Trong đời thi ca Phạm Ngọc Thái, bài thơ "Người đàn bà trắng" rất có
tiếng tăm trên văn đàn - Song, theo tôi: Thiên tình ca "Anh vẫn về theo
dòng lệ em tiếc nuối", có thể còn hay và hấp dẫn hơn? Độ hay mỗi bài
khác nhau, nhưng đều có khả năng sống trường cửu với nền văn học nước nhà.
Nói về đoạn thơ thứ tư:
Lại bùng cháy trong thơ ngọn lửa trái tim
Ngọn lửa của tình yêu vĩnh diệt
Giọt nước mắt đàn bà có thể làm xiêu đổ anh hùng? Trong truyên Kiều: Khi Từ Hải
chết đứng, hai mắt mở trừng trừng không nhắm lại được. Phải đến lúc Kiều đến ôm
chàng mà
than:
Khóc rằng: "Trí
dũng có thừa,
"Bởi nghe lời thiếp nên cơ hội này!
"Mặt nào trông thấy nhau đây?
"Thà liều sống thác một ngày với nhau!"
Dòng thu như dội cơn sầu,
Dứt lời nàng cũng gieo đầu một bên.
Lạ thay oan khí tương triền!
Nàng vừa phục xuống Từ liền ngã ra.
Còn trong thiên tình ca này, nhà thơ lại ru em, rằng:
Em đừng khóc cho lòng anh thêm tan nát
Có rời chốn dương trần, anh không chết đâu em.
… Vẫn
khắc khoải quanh nàng vào nỗi nhớ
Với mối tình nồng thắm của em yêu.
Chàng sống mãi trong tình yêu của nàng. Họ
gắn bó, cảm thông cuộc đời của nhau:
Anh thương em đời gặp cảnh bèo dâu
Em nhớ về anh sống kiếp chàng du mục
Thời trai trẻ phong trần, qua chiến tranh loạn lạc
Cả cuộc đời chỉ ham thích thơ văn
Đọc đoạn thơ thứ bảy giống như một lời trăng trối, tôi bỗng liên tưởng
tới những vần thơ nổi tiếng của thi hào Nga vĩ đại Pushkin, khi Người nhắn gửi
tới người tình:
Nhưng nếu gặp ngày buồn rầu đau đớn
Em thầm thì hãy gọi tên lên
Và hãy tin còn đây kỷ niệm
Em vẫn còn sống giữa một trái tim.
(Một chút tên
tôi đối với nàng)
Hay thi nhân Hàn Mặc Tử, để lại những lời trăng trối cuối cùng cho người yêu:
Anh trút linh hồn giữa lúc đây
Gió sầu vô hạn nuối trong cây
Còn em sao chẳng hay chi cả
Xin để tang anh đến vạn ngày
(Trút linh hồn)
Nhà thơ Phạm Ngọc Thái thì viết:
Nếu giây phút nào em lạc bến cô liêu!
Giọt lệ thơ rơi nhòa trang giấy trắng
Hãy tìm đến nấm mồ anh, miền xa vắng
Rồi âm thầm một chút khóc cho nhau
Tưởng như trên đời này cũng chỉ yêu nhau đến thế là cùng. Đoạn thơ kết cũng
thật cảm động:
Anh tìm đến em, lúc đã tàn úa mái đầu xanh
Yêu tha thiết mà cách ngăn thế giới
Anh vẫn về theo dòng lệ em tiếc nuối
Và yên lòng nơi nấm mộ ngàn thu...
Dòng thơ đã đưa ta đi đến cõi vĩnh hằng của tình yêu! Tôi thiết nghĩ: "Anh
vẫn về theo dòng lệ em tiếc nuối" của nhà thơ Phạm Ngọc Thái, xứng
đáng là một thiên kiệt tác thơ tình bất hủ với ngàn năm văn hiến Thăng Long.
Hà Nội , đầu đông
2018
Nguyễn Thi Xuân
(*) Trích trong tập “Phạm Ngọc Thái * Cánh đại bàng của thi
ca đương đại Việt Nam”, Nxb Thanh niên 2019
……
* Bài viết đã đăng trên nhiều trang mạng Việt
trong nước và hải ngoại.
Có thể mở đọc qua các link sau:
http://bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=5783
http://tranmygiong.blogspot.com/2018/11/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh.html
http://www.nhuygialai.com/2018/11/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh.html
https://phudoanlagi.blogspot.com/2018/11/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh.html
https://nguyenduyxuan.net/thu-vien-tac-gia/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh-4509.html
https://nghiathuc.wordpress.com/2018/11/05/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh/
https://vannghequangtri.blogspot.com/2018/11/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh.html
https://thachda.blogspot.com/2018/11/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh.html#more
http://chuvuongmien.blogspot.com/search/label/Ph%E1%BA%A1m%20Ng%E1%BB%8Dc%20Th%C3%A1i
https://binhtrung.org/p195a53999/anh-van-ve-theo-dong-le-em-tiec-nuoi
https://datdung.com/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh-nguyen-thi-xuan/
https://hung-viet.org/p22826a26042/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-t
https://haingoaiphiemdam.com/a14558/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh-nguyen-thi-xuan
http://quanvan.net/pham-ngoc-thai-va-mot-kiet-tac-tho-tinh/
http://www.namuctuanbao.net/permanent/1171/truyenNgan/truyenngan_5.php
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét