MỘT BẢN TÌNH MƯA NGỌT NGÀO - THẢO HOÀNG

 

MỘT BẢN TÌNH MƯA NGỌT NGÀO

 

                                                            Thảo Hoàng

 

          MƯA BAY TRONG TIẾNG CHUÔNG

Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện

Nam-mô-a-di-đà!

Trong khúc mưa bay âm vang trời đất

Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...

Vi vút tầng cao con lá rụng

Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ

Chân ta bước dưới khuông trời thành phố

Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ.

Thoắt tình đã vào xa vắng

Mình anh với bóng nhớ hoài em

Hồn như cánh chim vô định

Mái tóc em bay, làn mưa mênh mang

Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?

Kia không gian thao thiết gót chân mềm

Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.

 

Lời bình: Trong làn mưa bay thành phố, có một người thi sĩ đang lang thang nhớ bóng người yêu:
                        Vi vút tầng cao con lá rụng

                        Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ

                        Chân ta bước dưới khuông trời thành phố

                        Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Đọc đến những từ "con lá rụng": Hình ảnh của những chiếc lá đang chao hiu hắt giữa tầng không - Tôi bỗng liên tưởng đến câu thơ trong KIỀU của Nguyễn Du:

                       Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường

     Đây là hình ảnh của vầng trăng cô quắt, khi nhớ bóng người đi xa. Mảnh trăng cô độc ấy: Nửa thì lọt qua song cửa soi lên chiếc giường chăn đơn, gối chiếc của Kiều - Nửa dõi theo cái bóng đã khuất dặm trường của chàng Thúc Sinh ở tận phương trời.

     Trở lại với bài "Mưa bay trong tiếng chuông" - Tuy hình ảnh ở bài thơ của Phạm Ngọc Thái không đến mức sầu muộn, thê lương như hình tượng câu thơ trong Kiều? Song, những "con lá rụng..." đang bơ vơ bay giữa khuông trời đêm cô đơn kia, cũng làm cho lòng ta xốn xang cùng với nhà thơ.

     Những tiếng sóng bên hồ lao xao vỗ theo bước chân anh. Cảnh mưa đó lại được hoà tấu bằng sự đồng vọng của tiếng chuông chùa buồn. Đó cũng chính là tiếng lòng thương nhớ của anh thi sĩ, với người con gái đã xa xăm.

     Ba cái cảnh: Trời mưa, tiếng chuông và sự cô đơn - Tạo nên một bản tình xô-nát âm vang trong trời đất. Giọng điệu thi ca ngân nga:

                       Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Tôi trở lại với đoạn thơ đầu:
                       Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện

                       Nam-mô-a-di-đà!

                       Trong khúc mưa bay âm vang trời đất

                       Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...

     Suốt bài thơ, làn mưa và tiếng chuông chùa cứ thao thiết trong nhau, hoà vào tâm tình của người thi sĩ. Cái tiếng chuông thỉnh lên lời cầu nguyện "nam-mô-a-di-đà" ấy: Phải chăng cũng là tiếng khắc khoải nguyện cầu, thao thiết trong anh? Anh đi trong khúc mưa bay với một tâm hồn trống trếnh, chơi vơi: Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là... /-  Sự mơ màng như thể đang dẫn người đến bên cửa phật. Một bài thơ tình ở chốn thánh thần, làm cho tình thi vừa thân thương lại thêm màu huyền hoặc.

     Đến đoạn thứ ba thì người mới thực sự tả về em:
                       Thoắt tình đã vào xa vắng

                       Mình anh với bóng nhớ hoài em

                       Hồn như cánh chim vô định

                       Mái tóc em bay, làn mưa mênh mang.

     Bóng người con gái hiện ra cũng rất hư hao. Chỉ nhìn thấy trong làn mưa, mái tóc em đang vương bay. Tâm hồn nhà thơ thì như “cánh chim vô định" - Nghĩa là mông lung, không có bến bờ, cõi vô cùng. Một tâm hồn lạnh lẽo, cô liêu! Hình ảnh thơ như ẩn, như hiện... đưa ta hút sâu vào cùng tâm trạng nhà thơ. Cũng chẳng khác là bao với tâm trạng của kẻ nhớ người ở tận phương trời, trong Chinh Phụ Ngâm:

                       Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt

                       Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

     Hình tượng thơ của bài "Mưa bay trong tiếng chuông" được sử dụng đầy chất hội hoạ: Hồn vô định, mưa mênh mang, khúc mưa bay, vọng giữa mưa đêm, khuông trời, gió... trăng... dìu dặt, người và bóng, bản nhạc thơ.... Không gian thực mà ảo. Hiện tại và quá khứ đan xen trong nhau, để nói về nỗi tình da diết của nhà thơ với người thiếu nữ đã xa.

      Tôi xin bình sang đoạn thơ cuối cùng:

                       Ôi, tiếng chuông gảy lên bao kí ức?

                       Kia không gian thao thiết gót chân mềm

                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.

      Những kỉ niệm trong kí ức tràn về theo tiếng chuông. Hình ảnh người con gái từ câu thơ: Mái tóc em bay, làn mưa mênh mang /- Đến đây, nhà thơ nhớ lại những ngày cùng dạo bước bên người yêu: Kia không gian thao thiết gót chân mềm /- Cả bóng trăng khuya, con gió dặt dìu, tiếng chuông và làn mưa... cùng hoà trong bản tình xô-nát bên hồ ấy:

                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm...

     Hai câu cuối thật hay! Với giọng thơ khoan nhặt, cả bản tình như được tắm vào trong vũ trụ của cuộc sống và tình yêu con người. "Mưa bay trong tiếng chuông" như có tiếng ru êm ả thấm vào hồn ta, cho lòng ta say. Một cái say thâm trầm, da diết. Ngôn ngữ và làn điệu tha thiết. Hình ảnh lại hư hao như ở chốn bồng lai, cõi phật! Cuốn hút cảm nhận của ta đắm chìm vào trong đó.

     Trong đoạn thơ cuối: Từ gió, ánh trăng, làn mưa đêm và tiếng chuông chùa... ẩn hiện với bóng hình và bước chân thiếu nữ - Đó là một bản tình ca đằm đìa, xao xiết dưới gió trăng! Như câu thơ đã kết:

                      Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm

    Một bản tình mưa thật ngọt ngào.

                                                                Thảo Hoàng

                        (Trích tập “PNT cánh đại bàng của thi ca đương đại VN”, 2019)