HỒI ỨC TÌNH YÊU THUỞ SINH VIÊN - ĐÌNH BỒNG

 

                             HỒI ỨC TÌNH YÊU THUỞ SINH VIÊN

 

                                                                  Đình Bồng

                                              GV Trường THPT Ba Đình, Hà Nội

 

                   THỜI ÁO TRẮNG

 

Trả lại cho anh một thời áo trắng
Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!
Những bông hoa mùa xuân thôi không nở
Đi dưới bóng điện đêm, lòng sẽ rất buồn.
 
Ôi, yêu dấu cái thời còn cắp sách
Mắt em cười mùa thu xanh lên!
Những buổi chúng mình tìm ánh trăng để học
Tà áo trắng động vào... khe khẽ nát tim anh!
 
Trả lại cho anh một thời áo trắng
Đã đi qua và... đã đi qua...
Với cả dòng sông trôi mơ mộng
Lá lá rụng vàng, tóc tóc hóa sương pha.
 
Nghe gió thổi hàng cây vi vút
Em biển xanh xa mãi vô cùng…
Anh đứng lặng một mình bên bờ biếc
Những âm thanh kêu bổi hổi trong lòng.
 
Trả lại cho anh một thời áo trắng
Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!
                          

Lời bình:  Tiếng vọng từ trái tim nhà thơ về một khoảng xa xăm. Mỗi khi động vào lòng anh lại quặn lên đau nhói. Phải chăng đó chính là hoài cảm của nhà thơ, tình yêu với một người con gái của thuở ban mai, đã xa xưa? Những kỷ niệm trong sáng mà êm đềm, da diết:
                    Trả laị cho anh một thời áo trắng
                    Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!

       Em đi rồi.../- Thực ra sự đi này, là sự rời bỏ tình yêu tuổi thanh xuân của người con gái với cuộc đời anh, khi đã về chiều. Người thiếu nữ đi... để lại cả một  thành phố hiu hắt vì buồn. Cái thành phố có trái sấu rụng, lá me rơi và những tháng năm tuổi trẻ? Giờ chỉ còn hoài niệm. Đó cũng là thành phố trong “hồi ức tượng trưng” !? Thành phố của tình yêu mà không có người yêu - Tất cả lùi vào dĩ vãng… để lại cái bóng của nhà thơ, bước vào buổi hoa niên cuộc đời. Anh lang thang trong khoảng vắng. Lòng thảng thốt kêu lên:

                   Trả lại cho anh...

     Hai câu thơ đầu là cả một khúc tình ly biệt: Sự ly biệt bởi quy luật tàn úa của thời gian. Rêu phong tháng năm, phủ lên trên trái tim tình vẫn tha thiết thương yêu.

      Khi xưa còn em: Trên bầu trời thành phố, đêm đêm đầy những ánh sao xa, ánh điện sáng lung linh. Hàng cây bên đường thì nở hoa thơ mộng. Thế mà hôm nay:
                    Những bông hoa mùa xuân thôi không nở
                    Đi dưới bóng điện đêm, lòng sẽ rất buồn
     Sang đoạn thơ hai: Những kỉ niệm từ ánh mắt, tiếng cười và bao hình ảnh xưa của người con gái lại hiện về:

                    Mắt em cười mùa thu xanh lên!
       Hay là:
                    Những buổi chúng mình tìm ánh trăng để học
                    Tà áo trắng động vào... khe khẽ nát tim anh!
         " khe khẽ nát"  -  Ta nghe như những mảnh trái tim nhà thơ đang tan vỡ, khi tà áo trắng của em động vào. Âm thanh phát ra khe khẽ, nhưng  lòng người thì thổn thức, quặn thắt. 

                   Tà áo trắng động vào... khe khẽ nát tim anh!

     Là hình tượng của câu thơ hay! Nó hé ra những ham muốn. Khao khát được tìm tòi, lần cởi… những gì có bên trong người con gái? Một sự ham muốn trong mối tình đầu, về cả tâm hồn và thể xác người yêu.

      Thời Áo Trắng là một bài thơ tình chớm nở thuở ban mai. Cái thời còn ngồi trong giảng đường đại học, vẫn cùng em cắp sách đến trường:

                    Ôi, yêu dấu cái thời còn cắp sách
                    Mắt em cười mùa thu xanh lên!
      Đoạn thơ ba: Âm hưởng tiếng vọng của người con trai với người con gái, cứ vang vọng mãi. Nỗi thơ đã được đẩy cao lên. Lòng nhà thơ bàng hoàng:

                    Trả lại cho anh một thời áo trắng
                    Đã đi qua và... đã đi qua...
                    Với cả dòng sông trôi mơ mộng

                    Lá lá rụng vàng, tóc tóc hoá sương pha
       Trên con đường đời, mái tóc sương của nhà thơ cứ ngày bạc phai thêm. Anh càng không thể nào níu kéo lại được cái "thời áo trắng" cho mình nữa? Lặng lẽ đứng nhìn mà nuối tiếc. Những người con gái đã chia ly, họ đâu còn quấn quít màng về tình yêu đối với nhà thơ? Chỉ còn lại những mùa thu tàn… và lá vàng rơi… ngày ngày phủ dày mãi lên cuộc đời anh. Đoạn thơ đã kết ở đó!

        Nhà thơ Chế lan Viên cũng từng thốt lên: “Chiều rồi! Phải, chiều rồi!...” . Tình thơ áo trắng này đã được viết ra trong cái cảnh vào chiều của đời người như thế! Những câu thơ bay ra từ trong tâm trạng thảng thốt và trái tim rỉ máu, tưởng như lệ đã đẫm cả hồn thơ.

       Sang đoạn thơ thứ tư: Những âm thanh hoài cảm ấy vọng cả đất trời:
                    Nghe gió thổi hàng cây vi vút
                    Em biển xanh xa mãi vô cùng...
                    Anh đứng lặng một mình bên bờ biếc
                    Những âm thanh kêu bổi hổi trong lòng.
      Những âm thanh ta không nghe thấy, nhưng lại rền xiết trong trí não ta. Một cảnh biển đầy sóng (thơ tượng trưng), để diễn đạt thời gian và không gian của tình yêu trong cuộc đời. Tình thơ đã được kết tụ lại hóa mình vào trong biển, vào cây, vào vũ trụ, thành hương, thành gió bay đi.

      Đến cuối cùng, hai câu thơ đầu lại được tác giả hạ xuống để kết bài:
                    Trả lại cho anh một thời áo trắng
                    Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!

       Giờ đây cái thành phố tình yêu đã trống vắng, buồn tẻ và đầy  thương nhớ?  Nhưng khúc tình ca "thời áo trắng" của Phạm Ngọc Thái thì sẽ còn vang mãi...

 

                                                                      Đình Bồng

                                   (Trích tập “PNT chân dung nhà thơ lớn thời đại”, 2014)