EM VÀ MÙA THU - ĐÌNH BỒNG

 

                                        EM VÀ MÙA THU

 

                                                     Đình Bồng

                                   Nguyên GV Trường THPT Ba Đình Hà Nội

 

 

         PHỐ THU VÀ ÁO TRẮNG 

 

Tà áo trắng em đi qua phố
Mùa thu rơi phủ mắt anh
Tà áo trắng của người sinh nữ
Anh nhìn xác phượng khóc rưng rưng.
 
Chỉ còn lại con tim rớm đỏ
Áo quệt vào, máu rỏ hai tay…
Ôi, mùa thu mùa thu êm ả
Sao lòng anh tơi tả thế này?
 
Tà áo trắng trôi dưới dòng mây bạc
Lang thang vài cánh bướm bơ vơ
Áo trắng in ngang trời - sét đánh!
Lưỡi dao nào cào nát tim thu?
 
Anh cũng có một thời bên áo trắng
Cũng bế bồng và cũng đã ru em!
Cái thời ấy chìm vào xa vắng
Phút gặp lòng đâu hết ngổn ngang.
 
Thêm một mùa thu, một mùa thu vỡ
Câu thơ nẩy những bông hoa buồn
Thôi, đừng hát để ướt lòng trinh nữ
Em đi rồi, anh chết cả mùa đông.
                           

Lời bình:  Nếu như bài thơ Thời Áo Trắng là sự hoài cảm những kỷ niệm về một thời đã qua, thì “Phố thu và áo trắng” lại là những cảm xúc tình yêu của nhà thơ  bật ra, da diết cùng các em sinh nữ. Có một buổi nhà thơ đang đi trên phố, bỗng nhiên anh bắt gặp những tà áo trắng các nàng phấp phới bay lướt qua anh. Trái tim Phạm Ngọc Thái xốn xang, tưởng chừng chỉ muốn vỡ tung ra:

                     Tà áo trắng em đi qua phố
                     Mùa thu rơi phủ mắt anh
                     Tà áo trắng của người sinh nữ
                     Anh nhìn xác phượng khóc rưng rưng
     Đó là những chiếc áo dài trắng mà các nữ sinh mặc vào buổi khai trường mùa thu. Nhìn những cánh hoa phượng đang rơi xuống đất, lòng anh chạnh nhớ lại những ngày đã cùng em cắp sách đến trường! Anh khóc hoa phượng đỏ hay anh khóc cho chính anh đây? Câu thơ: Anh nhìn xác phượng khóc rưng rưng /- Đã

ra đời như thế!

     Vậy, tà áo trắng này là áo trắng thực và phố này cũng là phố thực. Nó khác với thành phố ở bài Thời Áo Trắng, là hình ảnh mang màu sắc tượng trưng. Nhà thơ nấc lên:   

                    Chỉ còn lại con tim rớm đỏ
                    Áo quệt vào, máu rỏ hai tay...
                    Ôi mùa thu, mùa thu êm ả
                    Sao lòng anh tơi tả thế này?
     Nếu như trong Thời Áo Trắng diễn tả: Tà áo trắng động vào... khe khẽ nát tim anh! /- Chỉ là khe khẽ, xao xiết... Thì ở bài “Phố thu và áo trắng”, mức độ day dứt cào xé trái tim người thi sĩ mạnh hơn. Anh bàng hoàng nhớ về một thưở từng ôm ấp, yêu thương người thiếu nữ? giờ như con dao cứa sâu mãi vào anh. Mùa thu của đất trời vẫn êm ả trong xanh, nhưng mùa thu trong anh… còn đâu sự yên lành, êm ái của thuở xa xưa ấy:
                    Áo trắng in ngang trời, sét đánh!
                    Lưỡi dao nào cào nát tim thu?
      Hình ảnh lưỡi dao cào nát cả trái tim mùa thu, là một biểu tượng đã được thăng hoa. Nó đẩy nỗi tình thơ cao lên - Còn hình ảnh:

                    Tà áo trắng trôi dưới dòng mây bạc
                    Lang thang vài cánh bướm bơ vơ...

      Quyện giữa mùa thu và áo trắng thành một bức hoạ tình. in lên nền trời thật huyền ảo, mộng mơ. Cái cảnh vài cánh bướm vàng bay bơ vơ… chính là hồn của nhà thơ đang lang thang - Bộc lộ về khát vọng tình yêu của một con người đã bước vào tuổi hoa niên? Tuổi trẻ qua đi, nhưng tâm hồn và trái tim thi sĩ thì cứ trẻ mãi. Anh bồi hồi tưởng lại những năm tháng vẫn từng ân ái bên em:
                     Anh cũng có một thời bên áo trắng
                     Cũng bế bồng và cũng đã ru em
                     Cái thời ấy chìm vào xa vắng
                     Phút gặp lòng đâu hết ngổn ngang...

     Ôi, tình yêu cuồng nhiệt và nóng bỏng? Giờ chỉ còn là những tháng năm lạnh lùng của buổi hoàng hôn. Anh nghĩ đến cái thời từng ôm ấp tấm thân em mềm mại, trẻ trung trong vòng tay? Những khoảnh khắc đó đã trở thành kỉ vật thiêng liêng, cùng thời gian trôi vào trong quá khứ của đời anh. Nó lý giải cảnh ngộ vì sao khi gặp những tà áo trắng đi qua, lòng nhà thơ lại cảm xúc mãnh liệt đến thế!
     Như Nguyễn Du đã viết:
                        Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?

       Phút gặp lại trăm mối ngổn ngang với sự tan vỡ của lòng người thi sĩ:
                        Thêm một mùa thu, một mùa thu vỡ
                        Câu thơ nấy những bông hoa buồn
                        Thôi, đừng hát để ướt lòng trinh nữ
                        Em đi rồi, anh chết cả mùa đông.
      Nói là: " thôi đừng hát..." -  thực ra anh vẫn muốn hát mãi về tình yêu! Mỗi mùa thu đến, một lần lòng anh thêm tan nát. Mùa đông tới, trái tim nhà thơ Phạm Ngọc Thái chắc sẽ càng hiu hắt, cô đơn !?

 

                                                           Đình Bồng

                    ( Trích tập “PNT chân dung nhà thơ lớn thời đại”,

                                                      Nxb Văn hóa Thông tin 2014 )