CÓ THẬT CON NGƯỜI CÁ NHÂN ( CON NGƯỜI ĐỜI THƯỜNG)
CỦA NHÀ THƠ NGUYỄN BÍNH CHỈ TOÀN LÀ CẶN BÃ ?
CỦA NHÀ THƠ NGUYỄN BÍNH CHỈ TOÀN LÀ CẶN BÃ ?
Lời phi lộ : Hôm qua, khi chúng tôi ( TMH) đưa bài phê bình về chuyện tả liễu trong thơ của Nguyễn Du và Xuân Diệu để trao đổi với TS. Chu Văn Sơn, có trích lời ông Văn Giá nào đó khen Chu Văn Sơn là đỉnh cao vào bậc nhất của phê bình văn học ngày nay bèn có bạn ngoài Hà Nội gọi vào bảo : Văn Giá cũng là PGS.TS văn học, giám đốc trường đào tạo nhà văn trẻ mang tên Nguyễn Du trong đại học văn hóa đầy. Tội trộm nghĩ, một kẻ dốt nát tận cùng về văn học như ông Văn Giá này mà làm nghề đào tạo nhà văn trẻ, thì than ôi, vận nước đã tiêu rồi (!) ( hết lời phi lộ)
Sở dĩ chúng tôi đã cho công bố ba bài báo in trên "Văn Nghệ" "Người Hà Nội" "Thế Giới Mới" trong tháng 12-2004 phê bình tiến sỹ Chu Văn Sơn trong cuốn sách " Ba đỉnh cao Thơ Mới ( viết về Xuân Diệu Nguyễn Bính Hàn Mặc Tử - NXB Giáo Dục) đã công khai núp bóng nghiên cứu khoa học để hạ bệ bôi nhọ danh dự và thi ca từ Nguyễn Du tới Hàn Mặc Tử. TS. Chu Văn Sơn đang là giảng viên khoa văn đại học sư phạm Hà Nội lại thường xuyên lên Đài Truyền Việt Nam bình giảng văn thơ cho cả nước học tập thường xuyên được các sở giáo dục mời đi bồi dưỡng các đội tuyển học sinh giỏi văn lớp 12 nên việc ông dùng những kiến thức không chuẩn những quan niệm sai lầm những nhận định có tính chất mạ lỵ xúc phạm tới các tác giả lớn để giảng trong nhà trường là một việc làm rất nguy hiểm; ví như việc tác giả để hẳn một chuyên luận bảo thơ Hàn Mặc Tử là thơ điên khùng là thứ thơ mất trí vô nghĩa nhảm nhí; lại nói xấu Nguyễn Du bảo ông tả liễu thua xa Xuân Diệu tả liễu chỉ cốt để tả liễu mặc dù trong Truyện Kiều đại thi hào đã 25 lần tả liễu và toàn là tuyệt chiêu của nghệ thuật thi ca. TS. Chu Văn Sơn còn ra sức nói xấu hạ bệ thơ tình Xuân Diệu như bảo "nàng thơ" của nhà thơ tình số một Việt Nam là nửa trai nửa gái rằng "em" với "nàng" trong thơ tình Xuân Diệu phần lớn là đám đực rựa râu ria xồm xoàm; rằng chính con người Xuân Diệu có cấu tạo sinh lý nửa đực nửa cái...
Đã đến lúc chúng tôi phải nhờ công luận báo chí tạo sức ép không cho phép TS. Chu Văn Sơn được dùng các diễn đàn hết sức quan trọng và nhậy cảm như để hạ bệ bôi nhọ trắng trợn các thần tượng văn học nước nhà. Ấy vậy mà kinh ngạc thay trên báo "Văn Nghệ" số 47 ngày 20-11-2004 tác giả Văn Giá bằng bài viết : " Thêm một công trình nghiên cứu có chất lượng về Thơ Mới" đã hết lời ca ngợi TS. Chu Văn Sơn bằng những lời tung hô đại ngôn mà nếu dành để khen Hoài Thanh e cũng còn quá đáng. Chỉ xin tóm tắt mấy ý mấy từ của Văn Giá coi Chu Văn Sơn như "vua" phê bình thơ nước nhà như sau : " MANG ẤN TÍN QUYỀN UY CỦA CHU VĂN SƠN" " Có dáng dấp một lý thuyết nghiên cứu riêng" " Làm nên tư tưởng dấu ấn riêng" "Xuất sắc" "Tính chuyên môn cao" "Mang phong cách Chu Văn Sơn" " Gọi được hồn vía của mỗi nhà thơ hiện lên trang giấy"...
Lần này chúng tôi xin mời quý độc giả xem Chu Văn Sơn gọi hồn Nguyễn Bính hiện lên trang giấy bằng cách bảo sau khi vắt kiệt tinh hoa cho thơ cuộc đời riêng ( tức con người cá nhân đời thường) của nhà thơ Nguyễn Bính chỉ còn toàn là cặn bã . Trước hết xin quý độc giả xem quan niệm về con người của Chu Văn Sơn đúng hay sai : " Nghiên cứu tiểu sử nhiều nhà văn lắm lúc thấy nghi ngờ cái tín điều đã thành mặc nhiên trong truyền thống : văn là người. Thực ra chẳng phải nhọc lòng hoài nghi. Nó vẫn mặc nhiên là tín điều. Có chăng cần phải hiểu thế nào về người thôi. Sự đồng nhất giản đơn con người sinh hoạt với con người văn chương thì rất dễ gây thất vọng hẫng hụt. Bởi văn là sự lên tiếng của con người tâm linh con người khát vọng. Khát vọng chân chính của một con người chính là biểu hiện tập trung cho bản chất của người ấy. Và do đó tầm vóc khát vọng cũng quyết định phần lớn tầm vóc của cá nhân. Tôi chưa biết anh là ai nhưng hãy bộc bạch khát vọng của mình tôi sẽ biết anh là ai"...
Quan niệm về con người của Chu Văn Sơn trên đây là hoàn toàn duy tâm và không đúng. Đánh giá con người đúng hay sai xấu hay tốt đẹp hay không đẹp người ta đánh giá trên tư tưởng tình cảm lời nói và hành vi người ấy chứ sao lại chỉ căn cứ trên khát vọng trên ước mơ của người ấy như Chu Văn Sơn bảo "khát vọng" là "bản chất" của con người rằng : " ...Hãy bộc bạch khát vọng của mình tôi sẽ biết anh là ai" (!) Ví dụ như khi có một tên chuyên môn giết người cướp của mang bộ dạng thiện lương ăn mặc rất trí thức lịch lãm đến gặp Chu Văn Sơn rồi bộc bạch khát vọng của mình như sau : tôi luôn ước mơ sống trong giàu sang phú quý và khát vọng cả thế gian ai cũng vợ đẹp con khôn ăn sung mặc sướng tôi muốn thế giới hòa bình xã hội phồn vinh...Ôi chao toàn là khát vọng chân chính cả thôi ! Nếu chỉ căn cứ vào khát vọng này để đánh giá chứ không căn cứ vào hành vi ( thực chất anh này là tên giết người cướp của) thì e tất cả bọn đao phủ trên thế gian này đối với Chu Văn Sơn đều có thể là người tốt cả ư ? Khát vọng của Hitle Mao trạch Đông Stalin Pônpốt Kim Nhật Thành... há chẳng tốt đẹp lắm sao ? Bao nhiêu kẻ có ước mơ khát vọng vương đạo nhưng hành vi thì bá đạo. Bao nhiêu kẻ lấy mục đích tốt đẹp ( khát vọng bình đẳng tự do bác ái) làm môn bài làm bình phong để che lấp hành vi xấu xa độc ác ví như dương ngọn cờ chính nghĩa của Cách Mạng tư sản Pháp đi cướp nước người ta đó sao ?
Mang quan niệm sai trái về con người như trên rồi áp đặt vào đánh giá con người nhà văn Chu Văn Sơn đã đi từ sai lầm này đến sai lầm khác : "Cho nên "văn là người" là con người ấy tức con người bên trong con người bề sâu con người khát vọng". Đánh giá "con người nhà văn" sao chỉ căn cứ vào khát vọng của anh ta ? Sao lại tách con người thật con người đời sống con người thân phận mang tư tưởng tình cảm mang bi kịch cá nhân của nhà văn ra khỏi bản chất bên trong làm nên nghệ thuật của anh ta ? Việc Chu Văn Sơn tách "khát vọng bên trong" ra khỏi đời sống bên ngoài của nhà văn là tách cá ra khỏi nước tách nội dung ra khỏi hình thức tách hồn ra khỏi xác cũng giống như việc cắt đứt sợi dây diều vẫn buộc con diều vào mặt đất.
Bằng quan niệm duy tâm này Chu Văn Sơn mượn lời Nguyễn Khải để cặn bã hoá con người nhà văn nói chung và con người Nguyễn Bính nói riêng : " Nhà văn Nguyễn Khải có lần nói : đối với anh nghệ sĩ phần tốt đẹp cao quý nhất của tâm hồn đã trút vào văn chương hết rồi. Còn những gì thể hiện trong sinh hoạt đời thường đôi khi chỉ là phần cặn bã của hắn mà thôi. Người ta đã kể ra chả ít chuyện nhếch nhác bê tha lôm loam của Nguyễn Bính trong sinh hoạt giao du. Con người đời thường lắm chỗ sao mà trái cựa trái khoáy với con người văn chương đến thế. Nhưng bức chân dung tinh thần đích thực là thuộc về cái tôi bề sâu của nghệ sĩ. Cái tôi ấy tự hoạ trong văn chương ngay cả khi nó không hề tự giác. Nguyễn Bính đã trút vào thi ca tất cả những khát vọng sâu kín và cao quý nhất của mình. Cho nên CHẢ VÌ CÁI BÃ BÊN NGOÀI MÀ NGHI NGỜ CÁI HỒN BÊN TRONG. Cũng bởi SỰ KHÔNG ĐỒNG NHẤT NÀY mà trong nghiên cứu nghệ thuật mới cần phân biệt CON NGƯỜI THI SĨ (NGOÀI ĐỜI) và CÁI TÔI THI SĨ ( TRONG VĂN)... ( Phần chữ in hoa trong bài do TMH nhấn mạnh).
Ngay cả khi nói đùa nói cốt để nhún mình diễu mình chọc mình...đi nữa thì câu nói Chu Văn Sơn dẫn ra được cho là của Nguyễn Khải ( nói ở đâu trong hoàn cảnh nào ngữ cảnh nào ?) cũng không thật đúng. Dù tác giả có đưa từ " đôi khi" đi kèm tức để nói rằng không phải là phổ biến thì ý tưởng bảo nhà văn sau khi sáng tạo tinh hoa phát tiết hết ra ngoài nên bản thân "hắn" chỉ còn là cặn bã là một cách bôi nhọ nhà văn bôi nhọ người nghệ sĩ. Xin xem "Đại từ điển Tiếng Việt" của Bộ GD&ĐT ( NXB Văn hoá Thông tin 1999) trang 271 định nghĩa từ "cặn bã" như sau : " Cái vô dụng xấu xa thấp hèn đáng bỏ đi ví như phần cặn và bã sau khi đã chắt lọc lấy hết tinh chất : trừ bỏ cặn bã văn chương cặn bã phần tử cặn bã trong xã hội". Vượt qua mức độ "đôi khi chỉ là phần cặn bã của hắn "-nhà văn Chu Văn Sơn áp dụng ngay vào trường hợp Nguyễn Bính và không hề nới tay đã cặn bã hoá cuộc đời tư của nhà thơ này bằng từ : CÁI BÃ BÊN NGOÀI : " Nguyễn Bính đã trút vào thi ca tất cả những khát vọng sâu kín và cao quý nhất của mình. Cho nên chả vì CÁI BÃ BÊN NGOÀI mà nghi ngờ CÁI HỒN BÊN TRONG". Trong đời thực hoàn toàn không có cứ liệu nào chứng minh cuộc đời riêng của Nguyễn Bính toàn là cặn bã như Chu Văn Sơn vu vạ.
Ở chính chỗ này Chu Văn Sơn đã "pha" cuộc đời nhà thơ Nguyễn Bính ra làm hai phần hồn và xác như người ta "pha" thớt thịt heo : xương ra xương thịt ra thịt huyết ra huyết. Nghiên cứu tác giả tác phẩm mà ‘nghiên cứu theo phương pháp mổ bò thế này thì tiêu vong hết mọi đối tượng tiếp cận mà thôi. Sau khi "pha" Nguyễn Bính ra làm hai phần hoàn toàn riêng biệt và đối lập hẳn nhau : CON NGƯỜI THI SĨ ĐỜI THƯỜNG chính là CẶN BÃ và CÁI HỒN BÊN TRONG - CÁI TÔI THI SĨ TRONG VĂN toàn là tinh hoa cao quý. Hoá ra cơ sở của văn thơ tinh hoa cao quý kia lại chính là CẶN BÃ ư ?
Làm sao một con người có cuộc đời cá nhân cuộc đời thân phận vô dụng xấu xa thấp hèn đáng khinh đáng bỏ đi thải hoại đi như thế lại sinh ra vàng mười thơ ca toàn là thiêng liêng quý giá được ? Tục ngữ Việt Nam có câu "Người làm sao chiêm bao làm vậy"; làm sao một kẻ có cuộc đời cặn bã như Nguyễn Bính (theo Chu Văn Sơn) lại có thể sinh ra ngọc ngà châu báu thi ca ? Không phải bất cứ nhà văn nào cũng phải sống đúng như tiêu chí CHÂN THIỆN MỸ mà tác phẩm ông ta luôn phải hướng tới; hoặc hoàn hảo tuyệt đối như KHÁT VỌNG CÁI ĐẸP của tác phẩm đặt ra; nhưng chí ít cuộc đời của mỗi người viết cũng phải là vật bảo hiểm cho điều anh viết ra. Một kẻ bán nước làm tay sai cho giặc không thể viết ra những dòng thơ yêu nước làm cảm động hồn người. Một kẻ sống ác thì làm sao viết ra điều thiện làm xúc động lòng người đây ? Nhà văn thu nạp đời sống vào trong mình như quặng để rồi dùng tài năng nghệ thuật luyện từ quặng ra thành vàng thành kim cương văn học. Lẽ nào kim cương ấy vàng ấy lại quay ra phản quặng đối lập với quặng ? Nếu đời sống sinh hoạt của nhà văn chỉ toàn cặn bã tức là bản thể anh không phải là quặng nữa rồi. Làm sao anh có thể luyện cặn bã ra vàng mười thơ văn đây?
Đối lập hoàn toàn giữa con người nhà văn với tác phẩm của ông ta rồi còn CẶN BÃ HOÁ đời sống thường nhật của nhà văn không chỉ trong trường hợp riêng Nguyễn Bính như Chu Văn Sơn đã làm trên đây là một hành vi tiêu diệt chính văn học vậy. Thế mà lạ thay Văn Giá lại mượn báo Văn Nghệ mà khen Chu văn Sơn đến mức tót vời như thế thì quả là không còn trời đất gì nữa rồi. .
11-12-2004
T.M.H
Nguồn Internet
T.M.H
Nguồn Internet
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét