TẬP TRUYỆN KÝ KỲ THỦ XI CÀ QUE

 

NHO LÂN

 

 

 

          1. Khổng sinh vào mùa thu năm Canh Tuất.Khi cha khoảng đã trên 70 tuổi.Khổng là con cần con khẩn.Khổng thuở nhỏ hay chơi trò cùng tế.Lớn lên ham học hỏi ,đi chu du các nước ,có nghiên cứu về đàn và Kinh Dịch. Khổng quan niệm:15 tuổi chú tâm vào việc học,30 tuổi lập thân, 40 tuổi không mơ hồ về bản thân, 50 tuổi biết mệnh trời, 60 tuổi nghe qua biết phải trái,70 tuổi làm theo tâm ý của mình không sợ sai.                                                                               

2. Khổng có làm quan một thời gian,sau từ bỏ vì bất đắc chí.Đi chu du các nước truyền bá học thuyết của mình, không được vua chúa  tin dùng.Một lần bị vây giữa đồng, đói khát, mệt nhọc, bị hiểu lầm, Khổng ngồi ung dung đánh đàn.Học trò ca ngợi:thầy Khổng là một người tự tại.Khổng về quê dạy học,và sau định Lục Kinh.Khổng tự nhủ: người đời sau biết ta nhờ vào kinh mà chửi ta cũng vì kinh.                  

 3. Một hôm có người bắt được con Kỳ Lân què.Khổng nghe được than: đạo của ta sắp mất.Sau đó một thời gian thì băng.Học trò lên đến 3000 người,có 72 người hiền.Nhiều đệ tử cất nhà bên mộ thầy đến ba năm sau mới bỏ đi.Học thuyết của Khổng truyền bá khắp thế giới.Ngày nay nó chỉ còn là dư âm của ánh hào quang sót lại.    

2003

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KỲ THỦ XI CÀ QUE

 

 

          Tên của ông ta là Năm. Người ta hỏi lý do bị què. Ông hát : tôi là Năm xi cà que, vì chiến tranh nên tôi bị què. Ông ta từ miền đồng bằng duyên hải miền Trung trôi dạt về xứ cử biển này. Lúc đầu là để vượt biên, sau vì sinh kế cuộc sống nên đành ở lại. đi biển, làm ghe ,thợ câu mực. ông năm vốn là một người có trình độ của thời trước . ông chơi giỏi về cầm ,kì, thi, họa. nổi bật là môn cờ tướng, nghe người ta nói : ông ta từng là kiện tướng của mấy tỉnh miền Trung. Một lần tình cờ tôi đến nhà ông. Đó là một căn nhà lụp xụp, ven mép biển. những vuông cá đối san sát chạy dài. Tiếng đò máy chạy tành tạch dọc kinh. Người đàn ông trên năm mươi tuổi da ngăm nói chuyện mềm mỏng. người cao ráo, mặt mũi thanh tú, chỉ có điều chân phải quá nhỏ vì vết thương chiến tranh. Tôi nhìn quanh quất dọc ngôi nhà.

          -anh tìm bàn cờ

          -nhà tôi không có bàn cờ

          Thỉnh thoảng ở đây có tổ chức giải. tôi không tham gia. Nhậu nhiều rồi nước cờ lụt đi.

          Ông nói vậy tôi nghe. Nhưng với một người lăn lóc ở các bàn cờ , thì tôi biết đấy là sự kín đáo của nghề nghiệp . bên cuộc trà, chén rượu , người đàn ông- tên Năm bật mí một chút với tôi.

         

MẨU CHUYỆN SỐ 1

          Tôi học hành chính quốc gia xong. Sau đó tôi tham gia quân đội(dĩ nhiên của chế độ cũ), với cấp bậc thiếu úy. Đơn vị tôi đóng quân ở vùng 4 chiến thuật(Tây Nam bộ bây giờ) , chủ yếu là ở Kiên Giang Rạch Giá. Tôi thư sinh lắm . bây giờ lính hay gọi sĩ quan cơm. Tôi căn dặn binh lính: chiến đấu đối với việt cộng ở mặt trận, cấm đốt nhà dân, hãm hiếp phụ nữ, thằng nào loe ngoe tao bắn ! chúng tôi đóng quân ở một làng gần rạch giá. Buồn thúi ruột, ếch nhái kêu lia mỗi khi trời mưa. Mỗi lần thấy tôi buồn buồn ,mấy cậu lính già tâm lý: nhậu ! chớ thiếu úy. Khi chúng tôi đóng quân ở đó. Có một số du kích bị quốc gia xử lý( dĩ nhiên không phải chúng tôi). Chúng tôi cho người nhà mang xác về chôn. Mặc dù đối với phía tôi đây là lệnh cấm. những người dân nhìn tôi cảm ơn. Vợ của một số du kích mời tôi tới nhà dự đám tang. Tôi không từ chối. đêm đó tôi và một số binh lính đi đốt hương. Chúng tôi ở lại ăn nhậu với bà con. Có những người, chúng tôi biết là du kích, cán bộ cấp cao. Nhưng họ thấy chúng tôi không đến nỗi nào, nên qua bàn làm quen.

          -uống thoải mái đi anh Năm, đừng ngại người nhà không?

          -cảm ơn các anh

          Nói vậy mặc dù uống rất đã, nhưng trong thâm tâm chúng tôi vẫn dè chừng.trong một trận đánh tôi bị đạn phía bên kia bắn trọng thương. Sau đó tôi giải ngủ . về quê, tôi có dạy học bổ túc một thời gian ở Nha Trang. Thỉnh thoảng, đi theo coi công trình phụ ông già.ba tôi là chủ thầu xây dựng có tiếng. rãnh rỗi tôi mới đi xem đánh cờ. cờ tôi lúc đó “cơm “ dữ lắm. tình cờ, tôi gặp chú Mín: anh hai còn nhớ em không? Tôi ngớ ra. Em là trung sĩ Mín – hậu cần . đấy là một người Hoa, ở Chợ Lớn, lớn hơn tôi mười tuổi. trong một lần ở đơn vị tôi. Anh ta xin phép về thăm nhà. Tôi đồng ý. Sau đó gia đình anh ta lo lót đưa anh ta khỏi đơn vị của tôi. Bặt hẳn đi bây giờ mới gặp lại.

          -Bây giờ anh đang làm gì ? chưa có công việc gì cả

          -Anh cần gì không? Nghĩ mình đang yếu về cờ nên tôi buột miệng: hay mày mua cho tao mấy cuốn sách cờ.

          Một tháng sau tôi nhận được cuốn sách qua đường bưu điện. cuốn sách trị giá mấy chỉ vàng. Cuốn pháo mã toàn cuộc từ Hồng Kông gửi sang. Tôi thầm cảm ơn người em lớn tuổi. đó là văn hóa tri ân của người Hoa. Sau đó tôi về vườn tập luyện nhuần nhuyễn các thế trong sách. Vừa trồng rau ban ngày, tối luyện tập cờ tướng, thời gian sau ở nội thành Nha Trang tôi không có đối thủ.

 

          MẨU CHUYỆN SỐ 2

          Hết chiến tranh, tôi về Tuy Hòa. Mấy anh công an phường và quản lý thị trường chợ đều biết tôi. Tôi sắp cờ thế. Mỗi ngày tôi ngồi bến xe kiếm đủ tiền cà phê ăn sáng thì nghỉ. Lâu lâu lại rủ mấy anh quản lý chợ vào cửa hàng ăn uống lai chơi. Có ông Tám – phường đội trưởng phường 4 chỉ vào tôi nói với các anh công an:

          - cháu tao đó , để nó kiếm tí cơm coi

          Nhưng tôi không vì vậy , mà sa đà vào chuyện móc tiền người khác, văn nghệ là chính . lúc này tôi có biệt danh “sát thủ áo đen”. Vì tôi đi đâu cũng mặc một bộ đồ màu đen. ở núi Nhạn có một kỳ thủ đánh cờ có tiếng. sách báo cờ tướng chồng ngập đầu.tôi đánh phế quân hết với ông ta, lần nào cũng vậy. tôi chỉ thắng ông ta bằng con chốt , và hơn ông ta chỉ nước tiên mà thôi. Ông ta giàu có , nên đánh độ là đánh độ lớn. chúng tôi đánh suốt cả tuần liền. tôi đi với hai đứa em , vừa vững gà vừa giữ tiền cá độ. Người xem coi hì hì như sơn đông mãi võ. Sau trận tỉ thí đó, ông ta tuyên bố giải nghệ và đốt sách cờ. tôi nghĩ : đối với bộ môn này phải có khiếu,đam mê, trí nhớ tốt, trí tưởng tượng một chút xíu nữa. không học theo sách thì không cao, nhưng học theo sách mà không pha chế chỉ tiến có mức độ mà thôi. Giai đoạn này , tôi chỉ đi đánh cờ ,ăn nhậu ,ca hát. Chuyện làm kinh tế một mình bà xã tui đảm đương. Nếu có tôi tôi phụ giúp chắc bả làm ăn khá hơn bây giờ.

 

          MẨU CHUYỆN SỐ 3

          Sau đó người ta biết tiếng tôi. Tôi ít có độ đánh. Lúc này có chú Tư – ham mê cờ. hay đi theo tôi, tôi để chú đánh tôi đứng ở ngoài . dĩ nhiên là chúng tôi có mật ước với nhau. Hễ tôi vuốt tóc chú đi con gì. Vuốt mũi đi con gì , nhìn bên phải nhìn bên trái đi con gì , chú quan sát và đánh nếu lộ thiên. Có lần đánh trong nhà , chú tư ngồi đối diện với gương. Tôi ngoài ở xa. Chú nhìn vào gương mà đánh. Tôi rờ nút áo . rờ nút nào chú biết nên đi con gì , mật ước rồi . đối thủ của chú , hết vò đầu , bứt tai, hút thuốc liên tục , lại đi ra ngoài rữa mặt toa lét. Vợ tôi thấy cảnh khổ sở của đối phương.

          -sao mà mấy ông ác vậy?

          Đánh cờ cũng có lắm mẹo . la hét làm đối phương phân tâm. Ca hát để khích tướng.mỗi khi ăn cầm cờ gõ cóc cóc lên  cờ đối phương. Cho nên, dân đánh độ thần kinh phải vững . hôm nào mất ngủ phải ngủ bù , tỉnh táo sáng suốt mới đánh ,thấy lơ mơ, khù khờ ai rủ cũng phải từ chối.

          Cái gì đến cũng phải đến, cơm áo ,đàn con , bà vợ tôi kham không nỗi. đành bán nhà ,ly hương, gửi mẹ già cho chị ruột nuôi. Trong khi tôi là con trai một- cũng khổ tâm lắm. nhưng bả không chịu ở với tôi , sông nước ,muỗi mòng quá.

          Ông bà nói cờ cao trí cao. Tôi đam mê vào những nước cờ , thời gian đâu tính toán đến chuyện làm ăn. Tôi có làm ghe. Làm kinh tế nhưng thất bại, đang làm đó thỉnh thoảng có ai rủ đánh cờ là bỏ ngay

          -chắc anh phải lên thành phố quá chú mày! Đi theo vợ con chừng tuổi này anh chẳng muốn đi đâu xa, điều kiện kinh tế thôi.

          Những bụi ô rô, những bụi cóc kèn ngoài sân xanh ngắt. nắng chiếu qua những chỗ trống của vách dừa vào nhà. Vậy mà trong mắt người đàn ông này lại đỏ hoe. Tôi im lặng. thôi mình nghĩ uống đi anh Năm. Vì chỉ vài cốc nữa thôi, người đàn ông này sẽ bật khóc.

Năm 2012

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NHẠC KẸO KÉO

 

 

          Người ta hỏi Út Nữa lớn lên làm gì? Không ngần ngại nhỏ nói lớn lên làm ca sĩ. Sinh ra trong một gia đình nông dân, ở vùng sâu, đông anh chị em. Ông Năm Lý giải về việc đặt tên út nữa. ông bà tính tới con gái út thôi. Vỡ kế hoạch, rồi út thêm ,út nữa, út nữa là út chót của gia đình ông. Học hết lớp năm, nó nghỉ học. ở nhà làm ruộng và leo lên võng hát ư ử, dĩ nhiên gia đình ông năm không ai có máu văn nghệ. Chứ đừng nói đam mê làm ca sĩ, láng giềng của ông quanh năm chỉ biết uống trà, uống rượu, làm ăn. Thỉnh thoảng văn nghệ, văn gừng ở các đấm ma, đám cưới, khi mà rượu làm họ bốc lên đã. Bớt đi nét quê mùa thô kệch, gột rửa sự lấm lem bùn đất để kéo họ bay lên sự thăng hoa của giai điệu và tiết tấu. không lẽ hát không kèn không trống dị chết, út nữa nghĩ như vậy và không tham gia.

         

Năm 18 tuổi Út Nữa bỏ quê lên thành phố. Thành phố rộn ràng, vui vẻ, đèn điện rực rỡ chứ không buồn tẻ như ở quê nó.nó nghe tiếng nhạc vọng ra xập xình ở quán karaoke bên đường. nó mạnh dạn đến xin việc làm. Chủ quán người phốp pháp, trắng trẻo. cổ tay đầy vòng vàng , nhìn nó kỹ lưỡng rồi phán: ở đây đủ tiếp viên rồi chỉ cần người phục vụ. nó đồng ý không cần suy nghĩ. ở cái thành phố lạ lẫm này, kiếm đượcviệc làm , có chỗ ăn ngủ không phải là chuyện dễ đâu. Nó mừng nghĩ mình may mắn.

          Quán Hoàng Hôn chỉ đông khách vào ban đêm. Từ giấc 8h đến sáng , còn ban ngày (trừ mấy ngày lễ) thì hẻo lắm. quán đông khách chủ quán nấu cơm cho tiếp viên ăn. Hôm nào không có khách lai váng. Tiếp viên và út nữa chịu khó kiếm thứ gì lót bụng. tiếp viên mướn nhà trọ gần quán. Có khách chủ quán ới lên một tiếng khỏi tốn tiền điện thoại. út nữa được ở phía sau quán, gần bếp. bây giờ nó thỏa ước nguyện vì thấm đẫmtừ đầu óc đến thân thể một không khí âm nhạc. quán có bốn phòng hát ong ỏng. út nữa có  nhiện vụ bưng bia, chặt đá, bưng thức ăn , dọn dẹp phòng khi tan ca.

          Nó gõ cửa phòng ca. có tiếng mấy chị: cứ vào đi! Cửa mở, nó rú lên, mặt đỏ bừng. làm mấy ông khách giật mình ; đồ nhà quê. Đập vào trước mắt nó. Các chị thịt da lõa lồ. miệng ư ử hát cho có lệ. các vị khách;ông thì hôn hít khắp người. ông thì sục sạo bàn tay khắp chỗ. Thấy nó như vậy, mấy chị kia kéo áo,kéo váy ngồi nghiêm túc trở lại. sau lần đầu bị sốc như vậy, nó lại quen đivà bình thường với mọi chuyện ở đây. Cuộc sống là vậy mà , phải thích nghi thôi. Cũng như mấy chị, có khách anh anh em em ngọt xớt, chồng chồng vợ vợ chụt chụt, hết giờ tính tiền lại trở về với cuộc sống của mình. Có chị chồng con ở xa. Có chị ở một mình sau khi ly dị. có chị cặp bồ với một anh trẻ trai nào đó làm chồng hờ. lại trở về với khu nhà trọ của mình , yêu đương, hờn ghen, buồn tủi, đánh đập đủ mọi cung bậc. nó ở sát đấy, vô tình thu nạp mọi âm thanh cuộc sống đang tích lũy vào mình.

          Ở đây, út nữa thích nhất là những ngày mưa. Tiếng mưa đập vào mái tôn thiếc. khi lắc cắc, khi rầm rầm, khi ồn ào, khi da diết, tiếng mưa ở những chỗ dột. rơi vào đấy thau nghe lanh canh ,khi buồn bã, khi réo rắc một bản nhạc hòa tấu không lời. thỉnh thoảng lúc vắng khách chủ quán mở thay đổi không khí.

          Lâu lâu nó vẫn nhớ nhà. Nỗi nhớ đọng trên mi mắt. đọng lại ở dáng ngồi thẩn thờ trên ghế đá trước quán những lúc vắng khách hay lúc quá khuya khách không gọi gì nữa. mấy chị lúc vui vẻ , hay rủ nó tới phòng lúc đánh bài, lúc uống rượu. nhờ đó, nó khuây khỏa đôi chút.

          Vì ở con phố trung tâm, nên ở đây dù ban ngày hay ban đêm vẫn rộn rịp. xe cộ chạy đầy đường. người ta đi đón con ở nhà trẻ kế bên. Đến những quán cháo phở, bàn bi da, quán matxa trước mặt. nó lặng lẽ quan sát. Gần gũi với quê nhất, là những chiếc xe đẩy  trên đó chất đầy rau củ mỗi thứ mỗi ít, kèm theo chút thịt cá. Cái chợ di động ấy, rất tiện lợi với mọi người ở phố ngại xa. Những lúc chiếc xe được đẩy qua. Những thứ rau củ quê nhà lại tái hiện trong nó.ba má và anh chị đang mải miết trên đồng. ước mơ ca hát vẫn còn cháy bỏng trong nó thôi thúc khôn nguôi.

          Tiếng ca nhẹ nhèng trữ tình cất lên trên hè phố. Cắt đứt suy nghĩ miên man của út nhỏ. Một giọng ca trẻ, khỏe, tỉnh táo khác với âm điệuna ná giống nhau khi có bia rượu của các vị khách ở quán. Mà họ vào quán , hát chỉ là chuyện phụ nó biết vậy. anh thanh niên đẹp trai. Áo quần sang trọng đang cất lên giọng ca réo rắt. chiếc xe máy dựng ở mép đường. trên xe là cặp loa tổ tướng, giai điệu bật sẳn. anh ta chỉ việc hát mà thôi. Trẻ con bu quanh anh ta. Người lớn đứng lại ngoái nhìn. Anh ta hát xong đi vòng quanh, mời mọi người mua kẹo. có người mua có người không, thường thì mấy ông ở quán nhậu bình dân hay mời anh qua đó. Họ vừa mua kẹo , vừa song tấu vơí anh . những lúc đó, âm nhạc làm họ trẻ ra, bao nhiêu căng thẳng bực bội biến mất. anh cảm ơn và uống với ho một cốc.

-         nhìn cái gì mê mãi vậy nhỏ

-         chị thấy anh ca sĩ đó không

-         anh nào? Anh đang hát đó

- Có tiếng cười phà lên : ca sĩ kẹo kéo, ca sĩ vỉa hè

- Út nữa chớp chớp hàng mi vẻ cảm động. thế mới là nghệ sĩ! Cho đến khi anh chạy xe mất hút còn lại giọng ca lẩn quẩn trong khoảng không một chút nữa trong tâm hồn út nữa. chiều nào cô cũng ngồi chờ giọng ca ấy. mà phố xe bon chen đông đúc, hàng quán nhiều, giọng ca ấy vừa thỏa lòng đam mê vừa mưu sinh. Nên chiếc xe và anh bon bon trên những con đường khác, trên những hàng quán khác.lâu lắm, anh mới quay trở lại, những lúc như thế út nữa vui ra mặt. như trúng số, như gặp người quen xa cách đã bao nhiêu năm.

              Và quán Hoàng Hôn vẫn trở lại nhịp điệu như cũ. Chỉ thiếu con nhỏ phục vụ nhà quê. Nhìn người ta hát mà mắt mở to, đắm đuối, thán phục. tôi hỏi: con nhỏ đó đâu? Có người nói:nó buồn quá có lẽ đã về nhà. Có người nói : hôm qua gặp nó ngồi trước xe của anh chàng kẹo kéo và hát ở góc phố kia. Rất nghệ sĩ ,rất đam mê, vậy à! Vậy là cô nhỏ đó đã thỏa lòng khao khát trút lòng mình qua tiếng hát và trên chuyến xe bon bon đó. Chuyến xe sẽ đi qua mọi ngóc ngách, mọi ngõ phố và tiếng hát sẽ bay xa … Ba má ơi! Anh chị ơi! Em đã thực hiên ước mơ , em đã trở thành ca sĩ.

Năm 2012