Có câu: “Tửu nhập ngôn xuất”; rồi thường nghe “thơ túi rượu bầu” để nói đến sự gắn bó giữa người làm thơ và chất xúc tác: rượu.
Và có lẽ vì nghĩ vậy nên trong bài viết về tập thơ Mắt Rạ của tác giả Nguyễn Lạc Đạo (NLĐ), Đào Đức Tuấn đã trích câu “ực đi mà dốc điều gan ruột” trong bài Chiều Cuối Năm để cảm nhận tập thơ này.
Thiệt ra thơ- rượu chỉ là quan niệm mang tính chất ước lệ; có khi như là một cách nói hình tượng:
“cầm rượu tưới kiếp phong trần”
(Cầm ca)
một cách diễn đạt ý tình:
“xứ người xa lắc xuân không tới
ngồi cúi nhớ mùa hương rượu cay”
(Giòng sông trắng)
một màu sắc không cụ thể về một nơi chốn cụ thể:
“Từ Nham mắt nhớ thương màu rượu
chiều Lệ Uyên buồn bước tiễn đưa”
(Chân sóng)
có khi là “uống” nhưng không phải “rượu”:
“ta rót ngọn gió heo may
nâng lên dốc cạn ly này hết thu”
(Chuyển mùa)
có khi mượn rượu bia để nghịch ngợm:
“Thế chấp cả ngọn Chóp Chài
nó mời xả láng cho trời đất nghiêng
[...]
đưa tang toàn thể nhà thơ
bia còn cung tiễn bên bờ Sông Ba”
(Cung tiễn)
Nhưng trong thơ của NLĐ cũng có nhiều lúc say thiệt. Người đọc có thể nhận ra trong cái rượu bia lúc này không phải để “ngôn xuất” mà để về nhà chiêm nghiệm sâu xa, về đời, về người, về bao nỗi đầy vơi... Nên mới có:
“ly đầy rồi lại ly không
chén im ly cũng lặng câm muộn chiều”
(Lý lia thia)
để rồi cũng có khi mỏi mệt:
“ly chới với theo đêm cùng kiệt
ta đuổi theo ly cuối trận say này”
(Ly đêm)
NLĐ bước qua mốc sáu mươi tuổi đã nhiều năm, thời gian đủ để anh nhìn lại:
“Mộng cũng quan hà theo tóc bạc
rượu tiễn người đi chén rót sầu
khanh tướng qui hàng bên trăng lạnh
ly này ly nữa... cụng bể dâu”
(Trăng lạnh)
rồi:
“Ta rót buồn vui ngày cuối năm
cạn hết ly này ngày chưa xong
[...]
hãy uống cùng ta chén rượu cay
[...]
ực đi mà dốc điều gan ruột
cạn chén trăm năm bạc phong trần
[...]
mai là xuân mai là đến tết
nâng chén vui đi rũ muộn phiền...”
(Chiều cuối năm)
Thường người làm thơ hay đưa rượu vào trong thơ, ít ai nhắc tới bia vì bia có vẻ phàm tục quá. NLĐ thì khác, với anh, bia cũng thanh cao, cũng đẹp:
“Sông Chùa bia gọi ngày về trẻ
quán cũ bạc đầu thương nhớ xưa
chiều chưa giăng đầy những ly khuya
Hằng Nga tay rót trăng ứa bia...”
(Ứa bia)
anh cúi đầu nhìn vào ly bia:
“tăm bia vẫn cứ rêu sông núi
nhớ xa lại cứ cụng ly gần”
(Quán lạnh)
Và đây là lúc anh uống rượu:
“trầm ngâm rượu trầm ngâm mưa
tạ ơn gió cuốn tiễn mùa bão giông”
(Mưa bay)
“Bông tàn tết cũng ra đi
tháng giêng ngồi lại với ly rượu ngày”
(Mắt ướt)
“gió xiêu chén rượu đêm luân lạc
[...]
chẳng thấy người xưa rót chén mừng”
(Phố cũ)
Thôi, không lạm bàn thêm gì nữa, chắc gì mình nghĩ đúng như ý người làm thơ. Riêng cá nhân, tôi rất thích mấy câu này:
“năm mời rượu tôi, tôi ngậm ngùi cười
cười cái bóng người đổ xuống sông trăng
ông cũng qua ông thằng cũng qua thằng
trăng rất sáng và ngày rất ngắn
(Tạ ơn đời)
25/7/20
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét