Ngô Liêm Khoan sinh năm 1977, tốt nghiệp Khoa Ngữ văn Đại học Đà Lạt, về quê làm thầy giáo dạy văn, rồi vô Sài Gòn học cao học ngữ văn, đang làm luận văn thạc sĩ thì được NXB Văn hóa Sài Gòn “xin” về làm biên tập. Sau NXB Văn hóa Sài Gòn giải thể để sáp nhập thành NXB Văn hóa Văn nghệ TP.HCM, Ngô Liêm Khoan về NXB Thời Đại. Đang làm NXB Thời Đại thì Khoan bỏ về quê, thấm thoát đã được hai năm.
Không dạy học, cũng không làm cho bất cứ cơ quan nhà nước nào, dù có nhiều nơi ngỏ ý, Khoan ở nhà với cha mẹ già làm vườn và… làm thơ. Từ quê nhà thỉnh thoảng Khoan nhắn cho tôi những câu ngắn: Giữa phường phố vọng am mây/ Về quê ngước mắt bóng cây nhạt nhòa, hay Đời người ta lật từng trang/ Đời ta, ta biết lật hàng nào đây?...
Thỉnh thoảng về Phước Thuận (Tuy Phước - Bình Định) thăm Khoan, thấy Khoan đang triển khai một đời sống khác so với đây rất nhiều, chỉ có một điều không khác là lúc nào cũng đam mê, hết mức “sống chết” cùng thơ. Lần gặp mới đây nhất tại thành phố Qui Nhơn, thấy Khoan gầy nhiều quá. Khoan nói đùa là mình đang lấy lại sắc vóc thời “sanh diên” (sinh viên) và như thế sẽ giống thi sĩ hơn (!)
Đọc thơ Khoan thấy nhiều nỗi niềm đè nén, nhưng không cay nghiệt mà thâm trầm tầng ý rạo rực vách tâm. Tất cả như muốn hướng đến những điều lớn lao mà như nhiên đời thường…
TRẦN NHÃ THUỴ
Nhà thơ Ngô Liêm Khoan
NHANG LÁ
Những ngày gió thốc trên cao
Tiếng giật bung, tiếng u u gào xé
Bụi găm vào đôi mắt người tựa cửa
Đầy sân lá khô và chồi non
Lẽ nào như một chuyến đi xa
Mỗi năm tạt ngang mái nhà xưa
Cuộn vài đám bụi…
Chỉ một vuông sân
Mà e dè nhát chổi
Chỉ một vụn lá khô
Mà ngại ngần mồi lửa
Gió cuộn khói bay rồi
Giữa tro tàn
Xanh ngắt những chồi non.
Những ngày cuối tháng 7.2012
Văn Miếu
Từ bỏ giấc mơ ghi tên mình lên bia đá
Chỉ muốn làm chiếc đầu rùa
Để nhận nơi tay em niềm mơ ước
Cốc Chè Xanh
Ngồi với cốc chè xanh vỉa hè
Cắn mãi hạt hướng dương
Không bao giờ đứng dậy
Xe Hàng Hoa
Rực rỡ trên chiếc xe đạp cũ
Chưng ở đâu cho đẹp hơn
Chiếc bình cổ đầy hoa trôi giữa phố
Trên Bãi Bồi
Giữa bãi vàng lồng lộng phù sa
Nhỏ nhoi đến quên phận mình
Lều loè một tấm bạt xanh
Gò Đống Đa
Có xác nghĩa quân nào bị vùi nhầm cùng giặc cướp
Gươm tra vào vỏ rồi vẫn còn nét ưu tư
Lễ khao quân đâu chỉ thiếu một người
Đền Gióng
Từ vết chân lấm bùn của mẹ
Lại bay cao hơn chín tầng trời
Nếu không có giặc tràn vào, con chỉ tật nguyền thôi
LÀ CHÚNG TA
Dường như thế kỷ đã bắt đầu như thế
Những chiếc máy bay nổ tung
Những chiếc máy bay lao vào toà nhà chọc trời
Những quả bom phát nổ trong nhà hàng, nơi công sở, trên ghế tàu điện ngầm
Và giữa những trường mầm non
Chúng ta thấy mình đang ở đâu đó trong những toà nhà chực đổ
Chúng ta thấy mình tan thây ở nhà hàng, nơi công sở, trong toa điện ngầm
Nhoè nhoẹt máu giữa những trường mầm non
Chúng ta thấy mình đang tự thiêu trong tấm thân kẻ bán rong cùng đường trên vỉa hè Tunisia
Chúng ta thấy mình là những xác rữa trong một bệnh viện tan hoang ở Libya
Chúng ta thấy mình là những thây thối trong ngôi chùa cổ Thái Lan
Chúng ta thấy mình bị bắn trong một cuộc truy lùng
Chúng ta thấy mình hả hê đọc diễn văn mừng chiến công tìm diệt…
Chúng ta thấy tất cả là chính mình
Là kẻ thủ ác, là nạn nhân
Là kẻ mạnh, là người yếu hèn
Là kẻ truy lùng, là tên trốn chạy
Là quả phụ áo đen, là trẻ thơ đẫm máu
Là chúng ta
Dường như thế kỷ bắt đầu như thế
Dường như một năm bắt đầu như thế
Dường như một ngày bắt đầu như thế
Dường như mỗi khoảnh khắc là như thế
Dường như chúng ta là như thế
Bắt đầu là như thế
Kết thúc là như thế?
Thế kỷ tự hào
Năm tháng tự hào
Mỗi khoảnh khắc tự hào
Chúng ta là chúng ta
“- Tất cả chúng ta cùng thắng”.
Viết trước đêm rước đèn Trung Thu Tỉnh Lẻ
11.9.2011
CHUYẾN XE ĐÊM
thăm cây mai anh đào bên bờ Hồ Xuân Hương
“……………’’
B.B
Ôi mai anh đào
Mầy vĩ đại làm sao
Chỉ lặng yên soi bóng xuống mặt hồ
Không cành nào giả dối
Tao xa mầy mười năm
Nếm vài mùi phiêu dạt
Mầy vẫn đứng trơ trơ
Với mây trời Đà Lạt
Mai anh đào
Mầy rực rỡ làm sao
Bầu trời xám
Chẳng xứng làm nền cho bóng mầy
Lung linh đáy nước
Mầy đâu màng gì
Tiếng thị phi
Của lũ thông lắm chuyện
Suốt ngày mượn gió lao xao
Mầy kể tao nghe
Chuyện tình với mấy em hoa dại
Trút những chiếc lá cuối cùng
Lên lớp cỏ yêu thương…
Tao vỗ vỗ thân mầy
Như vỗ vai một thằng bạn câm
Can đảm xạc xào những điều chân thật
Mầy thanh thản làm sao
Cứ lặng đứng trơ thân cùng sương lạnh
Chỉ có tao là phải khoác áo choàng
Chỉ có tao là phải dợm bước về phía đông người
Dù chẳng trông đợi gì từ những dãy phố đêm
Nếu những mùa xuân sau
Tao không về kịp
Mầy đừng chờ đợi gì
Cứ nở đại những mùa hoa…
Rẽ vào chợ Âm Phủ(*)
Kéo chiếc ghế mờ sương
Mơ hồ một suất ăn khuya.
_______
(*): Chợ Âm Phủ: tên gọi chợ đêm Đà Lạt, bán hàng ăn đến tận sáng
NHỮNG KẺ ĐIÊN THƯỜNG HAY NGHIỆN NGẬP
Tại sao những kẻ điên thường hay nghiện ngập?
Anh từng thấy
Những thanh niên rách rưới
Lang thang khắp xóm
Chỉ để xin từng vụn thuốc rê
Anh từng thấy
Những ông già bạc trắng
Cầm ca nhựa đến từng bàn
Chỉ để xin từng chút bọt bia
Anh từng thấy
Những cô gái
Không mảnh vải che thân
Suốt ngày nấp sau những chái hiên
Chỉ để ăn từng mảng đất độn rơm qua bữa
Nghiện thuốc, nghiện bia, nghiện đất độn rơm, nghiện bao thứ nữa…
Tại sao những kẻ điên thường hay nghiện ngập?
Tại sao?
Nhưng em ơi
Lẽ nào anh cũng là một kẻ điên
Nghiện yêu em
Đến mê cuồng!
Nhưng em ơi
Lẽ nào anh cũng là một kẻ điên
Nghiện yêu đất nước này
Đến loạn óc!
Nhưng em ơi
Anh không nghiện
Những tờ bạc phẳng phiu
Những thỏi vàng loá mắt
Dù anh
Đã bao lần
Túi không còn một ngàn để mua điếu thuốc
Dù anh
Từng bao lượt
Ví không đủ trăm ngàn để góp một cuộc bia…
Nhưng em ơi
Anh không nghiện
Một chức tước nhỏ nhoi
Một chút uy quyền
Dù anh
Đã căm gan
Với những lẽ phải cong vòng
Dù anh
Từng thắt ruột
Với dân lành oan ức
Dù anh
Biết bao lần đỏ mắt
Với những kẻ chém đao vào từng thớ đất quê hương…
Tại sao những kẻ điên thường hay nghiện ngập?
Những kẻ điên…
Nhưng em ơi
Vây quanh mình là rừng rừng người tỉnh
Những người tỉnh chưa từng nghiện xì ke
Nhưng chúng thích chính vào tay mình quyền lực,
Nhưng chúng khoái bơm vào túi mình vàng ròng,
Nhưng chúng khát tọng vào mồm mình mỹ vị…
Tại sao những kẻ điên thường hay nghiện ngập
Chỉ biết nghiện thuốc, nghiện bia, nghiện đất độn rơm,
nghiện thương mến nhau, nghiện yêu đất nước?
Tại sao những người tỉnh chưa từng nghiện xì ke
Lại thích chích vào tay mình quyền lực, khoái bơm vào túi mình vàng ròng,
khát tọng vào mồm mình mỹ vị?
Tại sao?
Em ơi
Lẽ nào đất nước này quá thiếu những kẻ điên?
Em ơi
Lẽ nào dân tộc này mứa thừa người tỉnh?
Lẽ nào?
Tại sao?
NHỚ LÃNG THANH(*)
Kẻ bị đâm
Trước khi cảm nhận cơn đau
Hãy biết khinh bỉ lưỡi dao
Khinh bỉ bàn tay tội ác
Trước khi ngã quỵ
Lãng Thanh
Anh là nhà thơ
Nhà thơ luôn có trong mình những nỗi đau hơn ngàn vết chém
Những nhát dao kia đâu thể làm anh đau được
Nó chỉ lấy của anh hơi thở
Nó chỉ lấy của anh nhịp tim
Nó chỉ lấy của anh người thân
Nó chỉ lấy của anh bè bạn
Và trao cho anh cuộc hành trình
Lặng lẽ đi về ngôi mộ cũ cô đơn
Anh để lại gì
Những trang giấy cũ sờn
Những bài thơ gạch xoá
Lạnh hơi người
Bè bạn bới lên
Có ai hỏi anh
Bài thơ nào anh định ngân vang
Có ai hỏi anh
Trang giấy nào anh định ném vào sọt rác
In, in, in và in…
Ngực anh đã được gắn huân chương
Giải thưởng trong mơ của ngàn người cầm bút
Bàn tay nào thay anh nhận nó
Và ôm giúp anh bó hoa đỏ thẫm máu người
Lặng lẽ đi về ngôi mộ cũ cô đơn
Câu thơ anh rực sáng cuộc hành trình.
____________
(*): Lãng Thanh (1977 - 2002) tên thật là Lê Quốc Tuấn, quê ở Hiền Quan, Tam Nông, Phú Thọ, tốt nghiệp cùng lúc Học viện Quan hệ quốc tế và Đại học Ngoại thương rồi về công tác tại một ngân hàng ở Việt Trì. Ngày 20/7/2002, lưỡi dao oan nghiệt của một tên nghiện đã giết chết cả hai bố con Lãng Thanh ngay tại gia đình anh.
Năm 2004, Hoa, tập thơ di cảo của Lãng Thanh, được Hội Nhà văn Việt Nam trao giải thưởng Văn học.
SEN NỞ NỐT
Sen tàn cúc lại nở hoa…
Tiếng ve sầu ngưng bặt
Từ bao giờ
Xác ve sầu nơi đâu
Tổ ve sầu nơi đâu?
Rộn ràng bao nhiêu
Chói tai bao nhiêu
Gợn chút gió xanh
Đã không còn vết tích
Rồi mùa hạ khác
Tiếng ve khác
Cành cây khác
Vẫn vành tai cũ
Ký ức cũ
Câu hỏi cũ
Xác ve sầu nơi đâu
Tổ ve sầu nơi đâu?
Câu hỏi mông lung
Chẳng phải để trả lời.
COCA USA VÀ KHOAI MÌ VIỆT
Đêm qua rút củ khoai mì
Sáng ra đã thấy người đi tiễn mình...
Đút túi lon coca
Rồi nghênh ngang ra phố
Rút một phát như là
Trong tay colt sắp nổ
Ở xứ bển dân hèn
Uất nghẹn lên tận cổ
Muốn làm tên da đen
Rút coca như thế
Để được nghe tạch đoành
Thấy chính ta sụp đổ
Công lý được thi hành
Kẻ cùng đinh xóa sổ
Ở xứ này đôi khi
Đói vàng da ra phố
Lén rút củ khoai mì
Bỗng đì đùng mưa đổ...
NGÔ LIÊM
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét