Chủ Nhật, 31 tháng 8, 2014

NHÀ VĂN KHÔNG CÒN BIẾT PHẨN NỘ

CHUYỆN XƯA - NAY MỚI NÓI - KỲ 69 - NHÀ VĂN KHÔNG CÒN BIẾT PHẪN NỘ



 

Bài trả lời phỏng vấn với tựa đề “ Cách mạng không đào tạo được trí thức lớn “  của nhà văn Nguyễn Đình Chính trên Talawas ngày 2 tháng 1 -2007 đã đưa ra một vài ý kiến khá thẳng thắn.
Về phương pháp hiện thực XHCN ông thừa nhận :
” Cái gọi là HTXHCN ấy chỉ là một phương pháp què quặt, một sự nguỵ biện, để mà thực hiện một cái hiện thực nửa vời và điều đó đã hạn chế rất nhiều giá trị của các tác phẩm nghệ thuật. Chính vì thế hàng loạt tác phẩm đã bị chết yểu. Chết trước tác giả.”.
Về trí thức xã hội chủ nghĩa, ông cho biết :
Thế nên ông bố tôi, anh Thi, khi còn sống có nói với tôi thế này: Ở mình nó có sẵn một cái đường ray rồi, mọi người chỉ còn có một việc là chạy trên đó thôi. Thế thì làm sao có thể sản sinh ra trí thức lớn được. Tôi nghĩ rằng ở mình không có trí thức lớn. Cách mạng không đào tạo được trí thức lớn. Nguyễn Đình Thi không phải là một trường hợp ngoại lệ. Mặc dù hội tụ rất nhiều điều kiện cần, Nguyễn Đình Thi vẫn thiếu một cái điều kiện đủ để trở thành một trí thức lớn.”
Về vai trò “làm loạn” của các nhà văn, ông Nguyễn Đinh Chính huỵch toẹt :
“Vì các nhà văn Việt Nam hiện nay (trong đó có tôi) là những người vô cùng nhút nhát và đặc biệt là rất tôn trọng, nếu không muốn nói là rất sợ pháp luật. Người liều mạng nhất đã tự thiến mình đi để sẵn sàng làm giặc là nhà văn Dương Thu Hương thì cũng vừa chạy sang xin định cư ở Pháp để chuyên tâm vào công việc viết tiểu thuyết rồi. Những ai e sợ các nhà văn sẽ nổi loạn thì hãy yên tâm. Còn những ai hy vọng các nhà văn Việt Nam sẽ nổi loạn thì tôi thành thật khuyên các vị hãy tự mình dập tắt niềm hy vọng đó đi. Dã tràng xe cát biển Đông mà thôi… Tôi cam đoan các nhà văn không bao giờ dám nổi loạn. Thế lực chính trị nào ở trong nước và ở ngoài nước mà hy vọng và mong muốn các nhà văn Việt Nam nổi loạn thì thật là ngây thơ.”
Bài trả lời phỏng vấn đã nhận được sự đồng tình của một số nhà văn trong nước và hải ngoại. Sau đây là bài viết của nhà văn Nhật Tiến gửi nhà văn Nguyễn Đình Chính :

NĂM 2007 -NĂM ẤY NĂM GÌ ?

Năm 2007 – năm ấy năm gì ?                

          Đặc điểm lớn nhất của Hội nhà văn VN 2007 là lắm…lễ lạt, lắm giải thưởng. Mở đầu là lễ hội thơ nhằm ngày Tết nguyên tiêu ở cả hai miền, trong đó  lần đầu tiên các nhà thơ được dựng poster tự quảng cáo và xem ra chẳng ai khách khí,vị nào cũng trình diễn xuất sắc bệnh “háo danh” trên các poster này. Tiếp theo là lễ đón Huân chương Sao Vàng lẽ ra tổ chức vào dịp kỷ niệm 50 năm Hội nhà văn, chẳng may chưa “chạy” kịp chữ ký của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nên chậm lại vài   tháng . Bởi vậy lẽ ra cả mấy trăm nhà văn được “ ngửi hoa thơm”, nay chỉ còn có 12 ông tiêu biểu cho “nền văn học xã hội chủ nghĩa”:Tô Hoài, Nguyễn Xuân Sanh, Nguyễn Khoa Điềm, Hữu Thỉnh, Lê Văn Thảo….Và cũng không phải do đích thân TBT Nông Đức Mạnh mà chỉ là Uy viên Bộ Chính trị Trương Tấn Sang vừa trao vừa khen các nhà văn “tốt, tốt”.
Sau đó lần đầu tiên tổ chức Hội nghị nhà văn ba nước Việt Nam – Lào – Cămpuchia tại Hà Nội và cũng lần đầu tiên xuất hiện giải thưởng văn học “Sông Mê Kông” và 12 nhà văn của 3 nước đã được trao giải thưởng này. Tuy nhiên, sông Mê Kông đâu phải có  3 nước Đông Dương, mà ôm cả TQ, Thái Lan…thì Hội nhà văn VN sao ôm xuể.
Dẫu rằng năm 2007 Hội nhà văn chẳng có cái “việc gì” đáng phải họp nhưng các quý vị vẫn lu bù họp. Nào Hội nghị Ban chấp hành giưa nhiệm kỳ, Hội nghị ban chấp hành mở rộng, Hội nghị văn học đồng bằng sông Cửu Long vân vân và vân vân….đến là tốn tiền của dân .
Lễ hội ì xèo, tiền tiêu tốn kém vậy mà “thành quả văn học” xem ra chẳng gặt hái được gì ra trò.
Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ kéo dài một năm từ tháng 3.2006 đến tháng 3.2007 với giải Nhất thuộc về 2 tác giả rất mới là Ngô Phan Lưu và Hồ Thị Ngọc Hoài. Thay mặt Ban Giám khảo, nhà văn Dạ Ngân "tuyên dương :
 

SÓNG VÀ KHOẢNG LẶNG TẬP THƠ VÔ LỐI TỪ QUỐC HOÀI PHẢN THƠ CA

Đỗ Hoàng

      Tôi cầm lên đặt xuống tập sách Sóng và Khoảng lặng  của Từ Quốc Hoài không biết bao nhiêu lần, định viết vài nhời, nhưng rồi tự nhủ: “Hơi sức đâu mà đi mua tiếng chưởi vào mình! Bao nhiêu người tài danh họ im lặng để “dĩ hòa vi quý”, mình cứ ngứa mồm chẳng được cái gì. Ở đời thì trăng cứ sáng, chó cứ sủa người cứ đi, đã làm sao đâu!
     Tập thơ Sóng và Khoảng lặng của Từ Quốc Hoài và 3 tập thơ của 3 tác giả khác Mai Văn Phấn, Đỗ Doàn Phương, Đinh Thị Như Thúy) được giải thưởng Hội  Nhà văn hai năm ((2010 – 2011). Các báo chí chính thống, trang mạng chính thống rầm rộ in thơ của tác giả đạt giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam nên làm mọi người trong đó có tôi chú ý, tìm đọc.
    Chẳng phải tìm đâu xa, các  báo chí chính thống như: Tạp chí Nhà văn, Tạp chí Thơ, báo Văn nghệ, nhất là báo Văn nghệ còn dành một trang để khen hết lời “ Nhà thơ Từ Quốc Hoài với những cột mốc văn chương”.  Ảnh Từ Quốc Hoài ôm bó hoa, comle, cà vạt như chú rể trong đám cưới. Thật là  “Ông mang cái vẻ bên ngoài để che đậy cái sơ sài bên trong” (Tú Mỡ) 
  Tôi đọc lướt qua tập Sóng và Khoảng lặng, thất vọng với cách viết của Từ Quốc Hoài. Đó là ý cá nhân của tôi.  Tôi chọn bài Người làm vườn in và sau đó “dịch” bài này ra thơ Việt bằng cả hai cách, một lục bát, một năm chữ in trênvannghecuocsong.com và dohoang.com để người đọc họa may còn đọc được và hiểu được. Kẻm theo hai bài dịch là bài văn tả cảnh Vườn nhà em của một em học sinh lớp 6 tận xứ núi Plei ku. Và so sánh bài vô lối Người làm vườn  của Từ Quốc Hoài và bài văn tả cảnh Vườn nhà em của em học sinh lớp 6 và bình bài vô lối của Từ Quốc Hoài dở hơn nhiều lần bài văn của học sinh lớp 6 xứ núi Pleiku.

      

DƯ LUẬN VỀ GIẢI THƯỞNG HỘI NHÀ VĂN : MUỖI ĐỐT GỖ ?

Dư luận về giải thưởng hội nhà văn: Muỗi đốt gỗ?

PN - Thật lạ, hằng năm cứ vào dịp cuối năm thì y như rằng sóng gió dư luận về Hội Nhà văn (HNV) Việt Nam lại nổi lên. Có hai chuyện cứ lặp đi lặp lại nhiều lần: kết quả giải thưởng văn chương và xét kết nạp hội viên mới. Cứ nhìn lại mà xem, sự việc hội viên từ chối một giải thưởng danh giá trên văn đàn hiện nay đã trở thành phổ biến.
Trước hiện tượng này, cần phải nghiêm túc xem lại vai trò và uy tín của các thành viên ban giám khảo. Hoàn toàn không phải “nổi hứng”, “chơi trội” hoặc “đốt đền” mà các nhà văn, nhà thơ như Hồ Anh Thái, Ly Hoàng Ly từng nói “không” với giải thưởng của HNV và năm nay lại đến lượt nhà văn Y Ban, Phạm Ngọc Cảnh Nam. Rõ ràng, đây là sự bất thường!

THƯ NGỎ GỬI HỘI NHÀ VĂN VỀ GIẢI THƠ 2012

Thư ngỏ gửi Hội nhà văn về giải thơ 2012

(Giờ thứ 25 của nhà thơ Phạm Đương)
Nguyễn Hoàng Đức
.
 Theo tin tức, tôi được biết:
 KẾT QUẢ GIẢI THƯỞNG HỘI NHÀ VĂN VN NĂM 2012
 4h chiều, 16/1/2013, danh sách kiểm phiếu cuối cùng đã được ban kiểm phiếu công bố. Trong ba giải thưởng về thơ có : Giờ thứ 25 của nhà thơ Phạm Đương.
Tôi chính thức muốn nói cùng các vị: Giờ thứ hai mươi lăm” của nhà văn Roumanie Constantin Virgil Gheghiu, có trước cách đây nhiều thập kỷ.
Tên sách là một thương hiệu tổng quát không thể bị đánh cắp một cách “trọn gói” như vậy. Thời buổi này, người ta cấp bằng sở hữu tên gọi, ngay cả hai cửa hàng cũng không có quyền mang tên giống nhau, nói gì hai tác phẩm?!

Thứ Ba, 26 tháng 8, 2014

NHẠC KẸO KÉO

NHẠC KẸO KÉO


          Người ta hỏi Út nữa lớn lên làm gí? Không ngần ngại nhỏ nói lớn lên làm ca sĩ. Sinh ra trong một gia đình nông dân, ở vùng sâu, đông anh chị em. Ông Năm lý giải về việc đặt tên út nữa. ông bà tính tới con gái út thôi . vỡ kế hoạch, rồi út thêm ,út nữa, út nữa là út chót của gia đình ông. Học hết lớp năm, nó nghỉ học. ở nhà làm ruộng và leo lên võng hát ư ử, dĩ nhiên gia đình ông năm không ai có máu văn nghệ. Chứ đừng nói đam mê làm ca sĩ, láng giềng của ông quanh năm chỉ biết uống trà, uống rượu, làm ăn. Thỉnh thoảng văn nghệ, văn gừng ở các đấm ma, đám cưới, khi mà rượu làm họ bốc lên đã. Bớt đi nét quê mùa thô kệch, gột rửa sự lấm lem bùn đất để kéo họ bay lên sự thăng hoa của giai điệu và tiết tấu. không lẽ hát không kèn không trống dị chết, út nữa nghĩ như vậy và không tham gia.
         

KỲ THỦ XI CÀ QUE

    


Thứ Hai, 25 tháng 8, 2014

CHÙM THƠ LỤC BÁT THẠCH ĐÀ

  
1. LỜI VÀNG NGỌC
 
Phật ơi, lời Phật cao dày 
Giúp con qua khỏi những ngày long đong
Con từ sinh tử mênh mông
Nay về tìm lại được trong thân người 
 
Lời pháp như giọt nước trời
Xua tan sân hận nhiều đời ngu si 
Lời lời trí tuệ từ bi 
Giúp con thấy được đường đi chính mình 

Trong sanh diệt thấy vô sinh 
Trong phàm phu thấy cảnh tình Như Lai.
  

Thứ Bảy, 23 tháng 8, 2014

"CỬA MỞ" VÀ VỤ ÁN VĂN HỌC 45 NĂM TRƯỚC

CHUYỆN XƯA - NAY MỚI NÓI - KỲ 63 - “ bùn nhơ đến tận cửu trùng…”





       “ Cửa mở” và vụ án văn học 45 năm trước

Hồi đó, năm 1970, tập thơ “ Cửa mở” do NXB Văn Học vừa ấn hành đã gây xôn xao dư luận với những câu thơ “chọc giận” các nhà lãnh đạo. Thiên hạ lưu truyền những câu thơ “bóng gió , xỏ xiên “ chế giễu cái thói huênh hoang “ cộng sản là nhất”, nhắm mắt nhắm mũi ca ngợi “ xã hội chủ nghĩa ưu  việt hơn tư bản . “



“ Ta nhất quyết đồng hồ Liên Xô tốt hơn đồng hồ Thuỵ Sĩ...!

Mường tượng rằng trăng Trung Quốc tròn hơn trăng nước Mỹ.

Sự thơ ngây đẹp tuyệt vời và ngờ nghệch làm sao”,



Hoặc mượn lời lãnh tụ oán thán cái thói coi rẻ mạng người trong chiến dịch Mật Thân 1968 :



“Bác không bằng lòng gọi trận đánh chết nhiều người là đánh đẹp”.



Hoặc chửi xéo lãnh đạo cấp cao :



“ mặt trời cũng có vết đen…”



Hoặc :



“ bùn nhơ đến tận cửu  trùng…”



Vào thời bao cấp, thời toàn trị , những câu thơ như vậy bị coi là “ phản động”. Lập tức các “văn thi sĩ” bẩm báo lên trên và ông trùm văn hoá văn nghệ , quyền nghiêng thiên hạ Trường Chinh nổi giận đập bàn :



“ Thật lạ một điều một tập thơ như vậy mà lại do một thằng đi ra từ…Phủ Thủ tướng”.




Thứ Hai, 18 tháng 8, 2014

VIẾT RA ĐIỀU NÀY TÔI CŨNG XẤU HỔ

Thứ Ba, 12 tháng 8, 2014

THƠ MẬU DỊCH VÀ NGƯỜI THƠ MẬU DỊCH

NÓI VỀ CÁC “NHÀ THƠ MẬU DỊCH”
 
         
 
 Nhà thơ Nguyễn Linh Khiếu trả lời phỏng vấn của vannghecuocsong.com
 
Lts:  Mậu dịch có nhiều nghĩa, nhưng nghĩa dùng quen trong thương mại là trao đổi, đổi chác, mua bán…
 Thời chiến tranh chống Mỹ, thời bao cấp người dùng nhiều hai từ này như: hàng mậu dịch, phở mậu dịch, chợ mậu dịch, gái mậu dịch, mậu dịch quốc doanh (nhà nước có cửa hàng đứng ra mua bán với dân). Tiểu thương, tư nhân bị cấm nên không có từ “mậu dịch tư nhân”. Từ mậu dịch nghĩa nguyên là mua bán đổi chác nhưng đã trở thành từ riêng chỉ hàng Nhà nước, đồ Nhà nước, người Nhà nước... Và nó đã đi vào thơ ca, nhạc họa của một số cây bút hay viết ngợi ca.
“Tôi chọn những vần thơ tươi xanh
Để ngợi ca hàng Mậu dịch”
(Xuân Diệu – Thanh ca)
Nhạc:
“Em chọn lối này”
“Cô Mậu dịch viên”
Xiếc:
“Cô hàng giải khát – mậu dịch viên” – Nghệ sỹ Chính Tâm biểu diễn.
Họa: Hàng vạn, hàng triệu bích báo cổ động dùng hàng mậu dịch.
 Nhưng hàng mậu dịch là cha chung không ai khóc nên càng ngày càng yếu kém, chất lượng rất thấp, nó là loại: nhanh nhiều xấu kém, đắt khác với tiêu chí đề ra là “nhanh nhiều tốt rẻ”. Dân gian mới có câu ca:
“Phở mậu dịch
Kịch ti vi”

THÁI NGUYÊN CHIỀU THU MƯA - NGUYỄN LINH KHIẾU

THÁI NGUYÊN CHIỀU THU MƯA
 
Tùy búy Nguyễn Linh Khiếu


Cách đây mấy năm tôi có về công tác Thái Nguyên. Chúng tôi ở nhà khách tỉnh ủy. Một khu khuôn viên đẹp và yên tĩnh giữa lòng thành phố công nghiệp ồn ào náo nhiệt và bụi bặm.
Theo lịch công tác, chiều này đồng chí Bí thư tỉnh ủy sẽ làm việc với đoàn, nhưng sáng nay sau khi làm việc với sở Xây dựng về tôi bị cảm, thế là không dự buổi làm việc được, một thành viên trong đoàn phải thay tôi làm việc với lãnh đạo tỉnh. Tôi nằm lại một mình trong khu nhà khách. Căn phòng tôi ở trên tầng 2, ngoài cửa sổ hàng cây ngọc lan trẻ nở hoa ngào ngạt. Một cơn mưa rào cuối thu ập đến không khí càng trở nên mát mẻ, đẫm hương cây gợi cảm. Tôi đắm chìm trong một không gian Thái Nguyên thanh sạch bất chợt nhớ về những ngày xa xưa.
Năm ấy, tôi 17 tuổi, vừa thi xong đại học. Tôi lần đầu rời nhà đi xa. Nơi tôi đến đầu tiên đó là Phố Cò, Chợ Mỏ Chè, Thái Nguyên. Ngày ấy, tôi không hiểu ba địa danh này là một chỗ hay là ba chỗ khác nhau. Đó là địa chỉ, ở đó có trường Đại học Mỏ - Địa chất, anh trai tôi đang học. Chuyến đi ấy, cách nay đã 37 năm. Thời gian đã là quá nhiều với một đời người. Đến bây giờ tôi không sao nhớ được mục đích của chuyến đi là gì và lịch trình của chuyến đi ra sao. Tại sao một chú bé nhà quê lần đầu xa nhà lại có chuyến đi một mình  xa xôi như vậy.
Tôi chỉ nhớ mình đến Thái Nguyên bằng tàu hỏa. Khi ra khỏi nhà ga vắng vẻ, heo hút núi đồi trời đã chập choạng tối. Hỏi đường về Phố Cò tôi đã may mắn gặp một người bạn đồng hành. Đó là một chàng trai bụ bẫm hiền lành người Hà Nam Ninh, ăn mặc rất mốt và đang là sinh viên năm thứ hai của một trường cao đẳng xây dựng cũng ở Phố Cò. Tôi theo anh đi bộ về Phố Cò. Con đường ngược dốc sỏi đá lổn nhổm, vắng vẻ và xa hun hút. Chúng tôi vừa đi vừa nói chuyện. Chủ yếu là người thanh niên hỏi chuyện tôi và tôi trả lời. Trời đã sắp tối, đến một đoạn đường, anh thanh niên rẽ trái để về trường và anh tận tình chỉ cho tôi con đường tiếp theo đi tới cổng trường Đại học Mỏ - Địa chất. Tôi nhìn ngược dốc, khá xa, không một bóng người. Một chút chần chừ nhưng rồi không khó khăn gì, tôi đã tìm được khu ký túc xá trường Mỏ - Địa chất và tìm được phòng ở của anh trai.

Thứ Bảy, 2 tháng 8, 2014

BÌNH THƠ TÌNH CA MÙA HẠ











  Đỗ Thị Hoa Lý

Tình ca mùa hạ

Vàng rực miên man những cánh đồng hoa mặt trời
Theo bánh xe lăn trên con đường quốc lộ
Nối Kiev xinh tươi với cồn cào biển nhớ
Ôđetxa sóng vỗ dạt dào

Vòm trời xanh bát ngát trên cao
Ru những giấc mơ ngọt ngào êm ái
Chúm chím nụ hoa vàng vụng dại
Làm ngẩn ngơ bao lữ khách bên đường

Cơn gió hè ngào ngạt những sắc hương
Ru hồn ta ngọt ngào dịu mát
Tiếng ghi ta bập bùng xen vĩ cầm dìu dặt
Thật hay mơ giữa gian khó cuộc đời

Tôi như trôi giữa mùa hạ chơi vơi
Giữa màu hoa mặt trời rực rỡ
Cuộc sống là đây, là trong từng nhịp thở
Chói lọi nắng hè ru hát những vần thơ…
Ôđetxa – Kiev, tháng 7 năm 2010


Triệu Lam Châu

Một vầng yêu lồng lộng ánh vàng
(Cảm nhận về bài thơ “Tình ca mùa hạ” của Đỗ Thị Hoa Lý)

BÀI MỚI ĐẮNG

Truyện ngắn: BÊN CÁNH GÀ CHÁNH ĐIỆN _ NGUYỄN HẢI ĐĂNG

Bên cánh gà chánh điện phần 1 BÊN CÁNH GÀ CHÁNH ĐIỆN Xe dừng lại với tiếng xột xoạt trên mặt đường, như bao chuyến xe đã ghé qua từ thuở ...