SÁCH VÀ BUỔI CÀ PHÊ TRI THỨC - NGUYỄN HẢI ĐĂNG

SÁCH VÀ BUỔI CÀ PHÊ TRI THỨC Khi tôi vào lớp 11 tại Trường Trung Học Phổ Thông Sông Đốc, một sự tình cờ đã mở ra cho tôi một chương mới trong đời học sinh của mình. Hôm ấy, sau giờ tan học, tôi ra về như mọi khi .vừa bước đến cổng, tôi bất ngờ nghe một giọng nói trầm ấm phía sau: "Chào Hải Đăng!". Tôi giật mình quay lại, ngạc nhiên khi thấy bác bảo vệ đang mỉm cười hiền từ nhìn tôi. Lúc ấy, tôi chưa từng gặp bác lần nào để tự giới thiệu, vậy mà bác đã biết tên tôi. Bác tên là Hồ Thanh Ngân , một người thầy giáo dạy giáo dục công dân cũ , là một nhà thơ với nhiều tập thơ về quê hương đầy cảm xúc , bác lấy bút danh là Thạch Đà với gương mặt phúc hậu, ánh mắt sâu lắng và nụ cười luôn thường trực trên môi. Tôi tiến lại gần và hỏi vì sao bác biết tên mình. Bác chỉ cười nhẹ rồi đáp rằng: “Bác nghe nói cháu là người viết thư pháp đẹp, làm ông đồ ở trường, Cái tên Nguyễn Hải Đăng , bác nghe qua rồi, và cũng ấn tượng với cái tên ấy .” Từ lần trò chuyện ngắn ngủi ấy, tôi và bác Ngân dần trở nên thân thiết. Sau mỗi buổi học, thay vì vội vã ra về, tôi thường nán lại vài phút để cùng bác trò chuyện. Có hôm, bác mời tôi đi uống cà phê ở một quán nhỏ gần trường. Không gian yên tĩnh, tiếng gió thổi nhè nhẹ hòa với mùi thơm của cà phê rang tạo nên một khung cảnh thư thái lạ thường. Tại đó, chúng tôi đọc cho nhau nghe những bài thơ tự sáng tác, chia sẻ những suy nghĩ về cuộc đời, về nhân sinh. Một hôm, trong lúc nói chuyện về tín ngưỡng, tôi mới phát hiện bác cũng là một tín đồ trong Giáo Hội Tịnh Độ Cư Sĩ Phật Hội Việt Nam , nơi mà tôi cũng đang tu học và sinh hoạt. Sự trùng hợp ấy như một sợi dây vô hình gắn kết tâm hồn hai bác cháu lại gần nhau hơn. Càng nói chuyện, tôi càng nhận ra bác là người hiểu đạo lý, sống chân thành và có chiều sâu nội tâm. Bác kể tôi nghe những câu chuyện tâm linh, những trải nghiệm mà nếu người ngoài cuộc nghe được chắc sẽ cho rằng hai bác cháu đang "nói chuyện trên trời". Nhưng trong từng lời bác nói, tôi lại cảm nhận được sự thật, sự tỉnh thức và sự trải nghiệm sâu sắc. Bác từng nói: “Tu là sửa. Nhưng sửa chính mình, không phải sửa người. Sửa tâm, sửa hành động, sửa lời nói. Diệt trừ tham – sân – si, tâm ta mới nhẹ nhàng, đời mới an vui.” Tôi lắng nghe mà trong lòng vẫn còn nhiều điều mơ hồ. Tôi hỏi bác: “Sửa chính mình là thế nào hả bác? Làm sao để biết mình đang sai?” Bác cười hiền, vỗ nhẹ lên vai tôi rồi nói: “Muốn hiểu, phải học. Muốn học, phải đọc. Sách là người bạn, là bậc thầy thầm lặng nhưng rất trung thực.” Thế rồi bác tặng tôi nhiều cuốn sách , là kinh Phật, là những lời dạy của các vị tu sĩ, đại sư, là cả những trang viết chứa đầy đạo lý làm người. Tôi bắt đầu đọc, lúc đầu là sự tò mò, sau dần trở thành thói quen, rồi trở thành đam mê. Mỗi trang sách mở ra một thế giới mới. Tôi bắt đầu thấu hiểu thế nào là vô thường, là nhân quả, là vị tha và cả chữ “nhẫn” mà người đời thường bỏ quên. Bên cạnh việc dẫn dắt tôi đến gần hơn với giáo lý đạo Phật, bác Ngân còn là người đánh thức cảm hứng thi ca trong tôi. Bác nói: “Làm thơ không chỉ cần cảm xúc, mà còn cần tri thức. Hiểu rộng, biết nhiều, cảm sâu mới có thể viết nên được những vần thơ chạm đến lòng người.” Tôi nghe lời bác, không chỉ đọc kinh sách mà còn đọc cả văn học, triết học, lịch sử và cả thơ cổ. Những buổi cà phê với bác Ngân trở thành nơi hội tụ giữa thơ và đạo. Bác đọc thơ, tôi đáp lại. Có những bài thơ viết từ trải nghiệm, có bài thơ viết bằng trực giác, và có cả những bài thơ viết từ niềm tin vào Phật pháp. Mỗi lần viết xong bài mới, tôi lại háo hức mang đến đọc cho bác nghe. Bác không chỉ lắng nghe mà còn chỉnh sửa, góp ý, đôi khi là chỉ ra những khuyết điểm tôi chưa nhận thấy. Nhờ bác, tôi học được sự khiêm tốn trong sáng tác, và biết rằng một bài thơ hay không đến từ ngôn từ trau chuốt mà đến từ trái tim chân thật. Có lần, trời mưa lớn, tôi không về nhà ngay mà ghé qua trường trú mưa. Bác đang trực ca chiều, thấy tôi ướt sũng thì vội kéo vào trong phòng bảo vệ. Trong tiếng mưa rơi, bác kể tôi nghe câu chuyện về một vị sư già năm xưa tu hành bên dòng sông Ông Đốc, cả đời không nói một lời nào nhưng ánh mắt lúc nào cũng tỏa sáng sự bình an. Bác nói: “Có những người tu bằng hành động, không cần lời nói. Có những người sống đạo từ ánh mắt, nụ cười, từ cách họ làm thơ, uống trà, sống đời.” Câu nói đó theo tôi mãi đến hôm nay. Nhờ bác, tôi không chỉ yêu thơ mà còn biết quý sách. Tôi bắt đầu tự mình tìm mua những quyển sách hay, ghi chú lại những câu triết lý sâu sắc, thậm chí còn viết lại suy nghĩ của mình sau mỗi lần đọc. Tôi nhận ra rằng, thơ là kết quả của sự rung cảm, nhưng để rung cảm sâu sắc thì cần có kiến thức nền, có đời sống nội tâm phong phú và có sự tu dưỡng bền bỉ. Giờ đây, mỗi lần đặt bút viết một bài thơ mới, tôi không còn viết chỉ để bày tỏ cảm xúc nữa, mà còn viết để chuyển tải một thông điệp, một đạo lý sống, một góc nhìn nhân sinh. Tôi biết, thơ không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng nó. Bác Hồ Thanh Ngân , người bảo vệ giản dị nơi cổng trường , giờ đây với tôi không còn là một người lặng lẽ nữa. Bác là người bạn lớn, người tri kỷ trong thơ, là người dẫn đường trên hành trình tu tập và trưởng thành của tôi. Tôi biết ơn bác vì đã nhìn thấy điều đặc biệt trong một học trò như tôi giữa muôn vàn học sinh bước qua cánh cổng ấy mỗi ngày. Và tôi cũng nhận ra, trong cuộc đời này, những cuộc gặp gỡ không bao giờ là ngẫu nhiên. Nhờ duyên lành, tôi đã được gặp bác ,một người thầy không bục giảng, một nhà sư không áo cà sa, nhưng là người gieo ánh sáng cho tâm hồn tôi bằng sự chân thành, từ bi và trí tuệ. Kể từ đó, tôi đã hiểu rằng, làm thơ không chỉ là sự sáng tạo cá nhân, mà là sự kết nối giữa tâm hồn và thế giới, giữa con người và đạo lý. Và cũng nhờ thơ, tôi học được cách sống sâu sắc, biết lắng nghe, biết yêu thương và biết sửa chính mình từng ngày. Những trang sách bác tặng, những câu thơ bác thuộc, những câu chuyện đạo pháp mà bác chia sẻ , tất cả đã trở thành hành trang quý giá trên con đường tôi đi. Và tôi biết, dù sau này cuộc sống có đưa tôi đi bao xa, ký ức về bác , về những buổi chiều cùng đọc thơ bên tách cà phê ấm , sẽ mãi là một phần không thể thiếu trong hành trình trưởng thành của tôi. Nguyễn Hải Đăng kính bút Học sinh lớp 12c3 trường THPT Sông Đốc ( Bài đạt giải đại sứ văn hóa đọc 2025 tỉnh Cà Mau)