CHÙM THƠ TÀY -VIỆT -NGA - TRIỆU LAM CHÂU

LẠI CHIA SẺ NIỀM VUI CÙNG BẠN BÈ

VỀ CHÙM THƠ TÀY – VIỆT -  NGA ĐƯỢC GIẢI THƯỞNG

(Kỷ niệm tròn một năm 18/1/2016 – 18/1/2017 công bố bài viết này).

Triệu Lam Châu: Sau khi đọc bài viết Tâm sự về việc dịch thơ Nga ra tiếng Tày của Triệu Lam Châu trên Sân trời của Hội những người yêu và muốn giữ gìn tiếng Tày, bạn Nông Đình Tuân ( Thạc sĩ, Nguyên Phó trưởng Khoa toán Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, bạn học cùng lớp với tôi ở Trường cấp 3 Đặc Biệt toán Cao Bằng năm 1967 – 1970 và cũng là người Tày chính gốc)  đã viết: 

“ Rất cảm phục những điều anh đã làm được. Dịch thơ văn Nga ra tiếng Việt và tiếng Tày rất hay, nhưng em có một thắc mắc chưa thấy anh nói đến dịch thơ văn Tày sang tiếng Việt và Nga. Anh đã dịch một bài thơ Tày nào ra tiếng Nga chưa? Cho em đọc với…”

Triệu Lam Châu trả lời như sau:

“Cảm ơn em và bạn bè đã quan tâm tới công việc anh yêu thích và tự dấn thân phấn đấu hơn bốn chục năm nay. Đó là làm thơ, dịch văn thơ từ tiếng Nga ra tiếng Việt và tiếng Tày, sáng tác nhạc. Việc em quan tâm xem anh đã dịch bài thơ nào từ tiếng Tày mình ra tiếng Nga chưa, cho thấy em rất tự hào về truyền thống văn chương của người Tày chúng ta. Điều ấy làm cho anh rất cảm động. Đúng rồi, những gì liên quan đến tổ tiên, giống nòi, đều thuộc phạm trù thiêng liêng, cứ hễ nhắc đến là lòng ta lại rưng rưng cảm động. Văn chương Tày, đó là tâm huyết là máu thịt thiêng liêng của tổ tiên, ông cha ta đó. Chúng ta cần phải phát huy truyền thống ấy và trong khả năng cuả mình truyền bá những giá trị ấy cho bạn bè trong nước và quốc tế - thì thật là tuyệt vời.

Anh cũng đã tâm đắc điều ấy từ lâu. Song anh tự cảm thấy mình chỉ đủ sức dịch nghĩa thơ mình sang tiếng Nga thôi. Thế là cũng quý rồi, em nhỉ.

Em thử nghĩ xem: Một nhà thơ nước ngoài dù có đoạt giải Nôben văn học chăng nữa, nhưng làm sao làm thơ lục bát bằng tiếng Việt hay như các nhà thơ chính gốc Việt Nam?

Anh đã làm thơ tam ngữ  Tày – Việt – Nga được mấy chùm rồi. Nổi bật nhất là hai Chùm thơ: Chùm thơ Tày – Việt – Nga được trao giải ba trong Cuộc thi sáng tác về Xứ Nghệ, do Báo mạng Nguoixunghekiev ở Ukraina tổ chức năm 2013 – 2014 và Chùm thơ tam ngữ Tày – Việt – Nga được giải nhất trong Cuộc thi sáng tác về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, do Trang mạng văn học Vannghecuocsong tổ chức năm 2013 – 2014.

Hôm nay anh xin đăng lại Chùm thơ tam ngữ Tày – Việt – Nga viết về Xứ Nghệ nhé. Sẽ đăng lại trên Sân trời Trieu Lam Chau.

Chúc em vui khoẻ, hạnh phúc và mọi thành công. (Lúc 21 giờ 28’ Đêm 17/1/2016)

Triệu Lam Châu”

CHÙM THƠ TAM NGỮ TÀY – VIỆT – NGA

CỦA TRIỆU LAM CHÂU  ĐƯỢC GIẢI BA

CUỘC THI THƠ VỀ XỨ NGHỆ, 

DO BÁO MẠNG NGUOIXUNGHEKIEV.VN

Ở UKRAINA TỔ CHỨC (2013 – 2014)

Bản thơ tiếng Tày:

SLAO ÍP… TAN… T’ÀI THÂNG NHÚM KHUA HOM…

Pjảc noọng slao nưa gằn t’ả Lam khiêu

Nặm slâư slang bặng slăm t’ầu thư lai gằm khỏ phuối

Tán bjoóc tha ún mồm vè phác nhỏi

Voòng nặm roàng wây lồm quây lít tin bân.

Gằm xướng đeo ví dặm ốm chang slăm

Ăn căm mừng căn ón đỏi păn vầy đát

Pướng phjôm phồng phềnh d’ăm d’ai hom lồm ngảt

Pần cúa thư sle rèng pích chài bân…

Rôi, bân ơi…chài náo thâng búng tôm này

Thuổn ngòm vạ Ukraina phứt roàng lương pèng quỷ

Pao thuổn mọi mường khau phja din nhả

Thuồn châư rà tó rủng phjức xâu tan.

Mảo t’ảo ngửt ngào… chài táng ngậy đâư slăm

Mỉ lương Âu Châu liu liu roàng quảng

Lẻ gằm nua slao phác tẳm đin rà quây lỉu

Mọi bâư xâu rường đỏi slắn nhỏi hênh slơ…

Mọi bâư ing thư nậu pác nhỏi t’ằm

Xít lồm roẻng nẩư njàng, t’iẻo roà roà slắn sloóc

Tan pjói tiẹo kếp ngần kim lồng ròi kha chai nỏ

Kếp lương tan Ukraina có tẳm vầy đát t’ả Lam hây.

Pjói bâu xâu lương khảu chang khon xeéc mộp mồng

Chài phác hẩư slao nàng t’ỉ mường hây quây lỉu lỉu

Lao tủ lẩp miều hai rường hom khẩu mẩu

Slao íp… tan… t’ài thâng nhúm khua hom…

Miều tan 2013

Bản thơ tiếng Việt:

EM CẦM… THU… ĐƯA LÊN MÔI THƠM…

Tạm biệt em bên dòng sông Lam

Màu nước trong như nỗi lòng chứa chan điều khó nói

Chỉ ánh mắt nồng nàn thầm nhắn gửi

Ngấn sóng ngời rung đưa gió tới xa xăm.

Một giọng hò ví giặm ủ trong lòng

Cái nắm tay dịu mềm trao ngọn lửa

Mái tóc bồng bềnh ướp mùi hương của gió…

Làm hành trang cho mỗi bước anh bay…

Trời ơi… anh mới sang đến bên này

Một trời thu Ukraina bừng sắc vàng tráng lệ

Bao trùm cả núi đồi cây cỏ

Cả hơi thở nồng cũng rực ánh thu phong

Anh bàng hoàng… tự nghĩ trong lòng

Sắc vàng thu Âu Châu mênh mang lộng lẫy

Chính là tình em gửi từ quê nhà ta đấy

Mỗi chiếc lá phong vàng rung một tiếng tơ ngân…

Mỗi chiếc lá nhỏ nhoi mang một nụ môi ngầm

Chỉ thoảng gió khẽ khàng, lại xạc xào run rẩy

Thu thả triệu vẩy vàng xuống từng bước chân anh đấy

Vẩy vàng thu Ukraina nhen từ ánh lửa sông Lam.

Ép chiếc lá phong thu vào trang sách phập phồng

Anh gửi về em nơi quê nhà vời vợi

Hẳn sẽ kịp mùa trăng vàng cốm mới

Em cầm… thu… đưa lên môi thơm…

Mùa thu 2013

Bản dịch nghĩa của tác giả sang tiếng Nga:

ТЫ БЕРЁШЬ…ОСЕНЬ…ПОДНИМАЕШЬ НА БЛАГОВОННЫЕ УСТЫ

На берегу реки Лям мы прощались

Акварель как наша душа, которая держала что-то трудно сказать

Только пламенный взгляд молча отправил сообщение
Короткие ветровые волны носили улыбки в далекий горизонт.

Голос мелодии визам в душе тихо звучал *
Мягкий нежный кулак держал наш огонь
Маринованные волосы носили аромат ветра ...
Это  путевое снаряжение для того чтобы лететь…

О, Боже ... Я только прилетел сюда

Небесная коллекция великолепных золотых вспышек УкраинаСияние, покрывающее травянистые холмы

Дыхание тоже имеет желтые окраски.

Я  ошеломлённый ...и думал
Европейской золотой коллекции огромное великолепие
Это тот, который ты посылала мне от дома
Каждый кленовый жёлтый лист звучал голос души...

Каждое мелкое листье несет в себе  таинственный бутон губы
Ветер иногда мягко дует,  и снова дрожат шорохи

Золотые хлопья выпускали каждую каплю на землю

Золотые хлопья Украины, собранные от огня реки Лям.

Я нажал кленовый лист внутрь книги

И посылал её тебе в далекую родину

И будет лунный сезон - ароматный  рис пахнёт

Ты берёшь… осень… поднимаешь на благовонные усты…

Осень 2013

 * Визам – Народная мелодия

Bản thơ tiếng Tày:

MO CAU NUA GẰM SLĂM ÓN NHỎI

Slao phác hẩư chài tứ quây lít đin mường

Ăn mo cau đeo roàng lương khoay nẩư

T’ọ thư lai gằm slăm cúa sloong gần hây nỏ

Hênh sli đeo… sloong p’joỏng t’ảc t’àn bân…

Wằn nẩy, slao chắc bấu nỏ slao ơi

Chài t’ằng pằng d’ạu pây lỏ toóc rièo gằn khiêu Đơnhép

Xa lứp tôm wậy chang đin lẩc

Hất t’ỷ mắn kheng sle tẳng có rườn slung…

T’ồng p’ửa quây, chài t’iẻo d’ủng mo cau

Slủ khẩu lèng sle tón ngài nưa gằn t’ả

Bjoóc tha pằng d’ạu Ukraina khay mần mốc bá

Khẩu phoi ngà hom ngửt ngảo mo cau

Tón ngài nẩy chăn d’ặn quá mọi slì

Khẩu mo cau nua gằm slăm ón nhỏi

Kiu kiết thuổn  bân luông slì quá

Cúa sliêng liềng đin nhả mường hây…

Lỏ toóc này chang miều tan têm hom

Pặt xa đảy lứp tôm kheng đin lẩc

Wạ phiể kim chăn cúa slăm slao mường hây quây lít

Đỏi ốm mồm hom sloóc vầy mỉn lầy Lam…

Miều tan 2013

Bản thơ tiếng Việt:

MO CAU ĐẰM TIẾNG LÒNG THỦ THỈ

Em gửi cho anh từ xa thẳm quê nhà

Một chiếc mo cau đượm ánh vàng  bình dị

Mà chan chứa nỗi niềm riêng hai đứa

Một câu hò… hai nửa đắm say ngân…

Và hôm nay, em có hay chăng

Anh cùng đồng nghiệp lộ trình dọc bờ sông Đơnhép

Tìm những vỉa tầng ẩn sâu trong lòng đất

Làm nền móng vững bền, xây những ngôi nhà cao…

Như ngày xưa, anh lại dùng chiếc mo cau

Gói cơm theo dùng bữa trưa bên sóng nước

Ánh mắt người bạn hiền Ukaina mở tròn xoe kinh ngạc

Cơm muối vừng trong mo toả hương thơm

Bữa trưa nay ngon hơn mọi hôm

Cơm mo cau đằm tiếng lòng thủ thỉ

Chan chứa cả một trời quá khứ

Của quê nhà rực rỡ thiêng liêng…

Lộ trình nay giữa mùa thu đầy hương

Đã tìm ra vỉa tầng bền sâu của đất

Và vỉa vàng ròng của lòng em nơi quê nhà xa hút

Lặng ủ nồng thơm bến lửa ấy sông Lam…

Mùa thu 2013

Bản dịch nghĩa của tác giả sang tiếng Nga:

МОКАУ  НОСИТ НЕЖНЫЙ ГОЛОС ДУШИ *

Ты посылала мне  далеко от дома

Один желтый простой мокау

Который наполнялся личной нашей проблемой
Одна мелодия… две половины чудесно звучат…

Знаешь ли ты, сегодня
Я и мои коллеги проводим маршрут по реке Днепр
Чтобы найти скрытые породы в глубине земли
Устойчивое основание для строительства высоких домов ...

Как в старые времена, я использовал мокау

Вмещал рис в мокау и взял собой для обеда на берегу реки
Украинский друг таращил глаза - казалось удивлен

Сезам с рисом в мокау пахнёт ароматом

Гораздо более вкусный обед сегодня

Рис мокау носит нежный голос души

Небо заполнено прошломНашей священной яркой родины…

          

По маршруту ароматической осенью
Мы нашли глубокие слои почвы - прочный пол
И золотой пласт твоей души в далёкой деревне

Которая тихо закутывает огонь на берегу реки Лям…

Осень 2013

* Мокау: Специальный инструмент, в который вмещали рис.

http://nguoixunghekiev.vn/serviceView_385_386_43457.html  (Chùm thơ dự thi tam ngữ Tày – Việt - Nga)

http://baonga.com/thong-tin-cong-dong.nd204/thong-bao-ket-qua-cuoc-thi-sang-tac-chu-de-xu-nghe-que-minh-cua-bao-nguoixunghekievvn.i49523.html  (Kết quả cuộc thi viết về “Xứ Nghệ quê mình” (2013 – 2014) do Báo mạng Nguoixunghekiev.vn (Ở nước Ukraina) tổ chức. Triệu Lam Châu đoạt Giả ba với chùm thơ tam ngữ Tày – Việt – Nga hai bài: Em cầm… thu… đưa lên môi thơm… - Mo cau đằm tiếng lòng thủ thỉ