Thứ Ba, 29 tháng 3, 2022

SEX TRONG CÕI NHÂN GIAN - NGÔ ĐỨC HÀNH

SEX TRONG CÕI NHÂN GIAN
Ngô Đức Hành
Các cụ ngày xưa đã tổng kết đời người có nhu cầu “tứ khoái”, trong đó có tình dục (sex). Thế nhưng khác với thế giới hoang dã, người là động vật cấp cao nhất, thông minh nhất, có tiếng nói, chữ viết, cảm nhận nghệ thuật…Hẳn nhiên vì thế, tình dục còn được gọi là sex. Tiếng Anh vốn đa nghĩa, sex ngoài cách hiểu “sự giao cấu” – nghĩa hẹp như tiếng Việt, còn có nghĩa rộng là bản năng giới tính, bản năng gốc, giới tính…
Theo các nhà tâm lý học hiện đại, mọi con người đều có những nhu cầu tâm lý nói chung, sex nói riêng. Nếu những nhu cầu này không được thỏa mãn thì tâm lý bị ảnh hưởng trầm trọng. Cũng như thức ăn, chỗ ở và giấc ngủ cần để sinh tồn, sex phải được thỏa mãn các nhu cầu trên để có một tinh thần khỏe mạnh, vững vàng. Thậm chí, trong tình yêu, có nhà tâm lý học đã nhận định, sex là ngọn lửa của tình yêu. Vì thế mới không có tình yêu cùng giới.
Việt Nam là nước phong kiến, chậm phát triển. Mấy ngàn năm “thuần phong mỹ tục” phong kiến nên bản năng tình dục bị kìm nén, thậm chí không có cơ hội bộc lộ. Chỉ đến khi hội nhập quốc tế, nhất là đến thời Internet, người Việt mới phần nào được “cởi trói” về cảm xúc. Ít nhất là thỏa mãn nhu cầu nhìn, nghe…Chính vì thế, người Việt Nam nổi tiếng là một trong những dân tộc tìm kiếm từ khoá sex nhiều nhất thê thế giới.
Theo xu thế chung, sex có mặt trong các loại hình văn học nghệ thuật nói chung. Nói riêng, sách báo về chủ đề này trở thành mặt hang bán chạy vào bậc nhất ở Việt Nam. Và hễ đàn ông Việt ngồi với nhau là toàn bàn về chủ đề này, nghe nói không ít phụ nữ cũng tham gia sối nổi. Dân gian từng tổng kết “Ăn no ấm cật, dậm giật bên trong” hoặc “Đói nói chuyện ăn, no nói chuyện…” đẽo gụ.
Càng ngày, sex càng đậm nét, khó có thể thiếu trong các tác phẩm văn chương từ truyện ngắn đến “loại hình vua” là tiểu thuyết. Sex đã có mặt ngay cả trong các tiểu thuyết lịch sử như “Đức Thánh Trần” của nhà văn Trần Thanh Cảnh hay tiểu thuyết “Chim ưng và chàng đan sọt” của nhà văn Bùi Việt Sĩ….Không chỉ bàn luận đến nội dung của các tiểu thuyết này, người đọc còn quan tâm đến một góc rất mới các tác giả đề cập, đó là yếu tố sex trong những trang văn, gắn với các nhân vật lịch sử.
Trong xu thế đó, “Cõi nhân gian” – bộ trường thiên tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Phúc Lộc Thành, không thể thiếu sex. Cõi nhân gian là cõi của hỷ, nộ, ái, ố; vậy nên “hỷ, nộ, ái, ố” sex hiện diện bề bộn trong bộ tiểu thuyết đồ sộ này là đương nhiên.
Hương – nhân vật trung tâm của bộ trường thiên tiểu thuyết (gồm 8 tập với gần 700 ngàn chữ, hơn 1.900 trang in khổ 16x24cm), là một trí thức, đảng viên, nhân cách…có sức hấp dẫn đàn bà. Hương tốt nghiệp Đại học ở Liên Xô (cũ) về nước, hăm hở ban đầu được cống hiến, vì anh có báu vật là tấm thẻ Đảng viên và tấm bằng Phó Tiến sỹ. Thế nhưng, xã hội những năm đầu đổi mới, thật hỗn mang (và kéo dài đến tận hôm nay ở cõi nhân gian ngoài đời) Hương phải lao vào kiếm sống, đấu tranh với chính mình, với “bầy người” để tồn tại. “Tôi đâm thù ghét cái học vị phó tiến sỹ của tôi. Trong xã hội này, nó thực sự cản tôi”, (trang 14, tập 1). Thẻ đảng viên, bằng phó tiến sỹ để làm gì?
Trong cuồn cuộn hỷ, nộ, ái, ố đó có những cuộc tình với đàn bà. Những ngày đầu mới về nước đạp xích lô kiếm sống, người đàn bà đầu tiên buộc Hương phải làm “phi công trẻ” là chị Vân, người phụ nữ bán thịt lợn ở chợ cóc, loại chợ vẫn đầu rẫy hiện nay ở các đô thị. Ngụp lặn giữa các bể trầm luân của tham – sân – si, Hương đã có quan hệ tình ái với tất cả 13 người phụ nữ (trong số này chỉ có 2 người là vợ) mỗi người một vẻ, mỗi người một lí do, một hoàn cảnh, một tâm trạng, một mục đích…. Sau lần “mất trinh” đàn ông với chị Vân để đổi lấy hai bữa cơm hàng ngày; những người phụ nữ kế tiếp: Lan, Minh, Thảo, Vy, San, Trung Anh, Hoan, Bảo, Thanh, Thụy An, Loan, Tú. Tuy hầu hết Hương bị những người phụ nữ chủ động tấn công nhưng nhân vật Hương cũng không thắng nổi dục vọng để rồi sau đó có rất nhiều hệ lụy xảy ra.
Nguyễn Phúc Lộc Thành là nhà văn giàu vốn sống, “đại gia” vốn từ, nên không chỉ “cường chữ” mà còn chi tiết đến góc cạnh của con chữ. Những trường đoạn viết về sex trong tiểu thuyết dậy mùi phồn thực. Trong những người đàn bà qua đời Hương, có lẽ với Thảo là người tác giả dụng công nhất, kéo dài xuyên qua hai tập. Những hoan lạc với Thảo, gấp sách lại vẫn thơm mùi “hương cỏ nhục”.
Thảo dẫu có chồng, có con gái học Trung học An ninh, có người tình là một cán bộ Công an, nhưng khi gặp Hương, dẫu Hương nhỏ tuổi hơn, nhưng ham muốn bản năng gốc bùng lên, khao khát được phun trào, đốt cháy hết tất cả. Thảo là người đàn bà đẹp: “Quá trưa, chị Thảo bừng bỉnh. Ánh phù dung còn ngời ngợi trên khuôn mặt đầy đặn. Hương cỏ nhục, từ chị, vẫn ngùn ngụt thơm. Tôi đăm đắm tận hiến, tận hưởng hết cả tinh túy của âm dương giao hòa…” (tập 3, trang 80).
Trước một người đàn bà đẹp như thế, nồng nã như thế, đã “nghiện” nhau như những cuộc truy hoan lộng lẫy như những cơn lốc. “Tôi ôm chị, rồi úp mặt vào ngực chị. Hai bầu vú thênh thang…Tôi cảm nhận, từ khuông ngực chị, thấy vang lên tiếng hát đồng dao lẫn với mùi hương của sữa non. Trong tận cùng sâu thẳm, cội rễ xưa, tôi đã từng uống những giọt trắng trinh màu gạo ấy, rồi hoài thai để thành người. Tôi cởi phăng áo. Vòng tay đàn ông ôm trọn vầng nhật nguyệt, tôi siết mạnh mình vào những ấm mềm trên ngực chị. Rồi đưa tay xuống dưới chiếc eo thon, dung xúc giác tận hưởng làn da màu phù dung của chị. Phía dưới một chút, tôi biết đấy là vực người”, (tập 3, trang 187).
Nguyễn Phúc Lộc Thành là một “tay” ghê gớm trong sử dụng ngôn ngữ để phơi bản ngã. Trong “Cõi nhân gian” ông hay dung hình ảnh “hương cỏ nhục”, “hoa phù dung”…Hoa Phù dung, mỏng manh xinh đẹp, sự tích gắn liền với nàng tiên nữ Phù Dung thì có lẽ ai cũng biết; nhưng “cỏ nhục” là gì? Không có loài cỏ nào mang tên nhục, với tư cách là thực vật. “Nhục” trong tiếng Hán là “thớ thịt”, “miếng thịt” nên trong Hán – Việt có thể hiểu là cốt nhục (xương thịt), huyết nhục (máu thịt), nhục dục (ham muốn xác thịt). Vậy nên, hình ảnh “hương cỏ nhục” trong sex ở “Cõi nhân gian” có thể hiểu là “mùi hương của da thịt”. Giữa hai người cùng nghiện nhau về nhục dục, tất yếu da thịt có mùi hương, không mùi gì sánh được.
Nhà báo Nguyễn Thế Khoa, Tổng biên tập tạp chí Văn Hiến, trong bài viết “Vài cảm nhận về Cõi nhân gian”, nhận xét: “Cũng cần nói thêm sex cũng là yếu tố quan trọng làm nên sức hấp dẫn của Cõi nhân gian giống như sự phong phú thiên hình vạn trạng, khó cưỡng của nó ngoài đời, làm tăng thêm giá trị hiện thực của tiểu thuyết”.
Nhu cầu khám phá, bày tỏ của con người từ góc độ thân xác trong truyền thống văn chương nghệ thuật thế giới là không xa lạ, nhưng với xã hội Việt Nam, nơi tình dục còn là một vấn đề nhạy cảm và khiến cộng đồng phải tò mò, sex lại trở nên một câu chuyện có sức lôi cuốn. Trong bộ trường thiên tiểu thuyết “Cõi nhân gian” của nhà văn Nguyễn Phúc Lộc Thành cũng vậy, sex tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt. Tất nhiên, sự hiện diện của sex trong “Cõi nhân gian” đặt ra nhiều vấn đề thuộc về nhân sinh, nghệ thuật cho người đọc hơn là những khoái cảm tức thời. Nó đồng thời cũng là nhân tố, làm cho trường thiên tiểu thuyết “Cõi nhân gian”, phát triển các tình huống xung đột khó đoán định./.
29.3.2022
NĐH
Ảnh: Nhà văn Nguyễn Phúc Lộc Thành và bộ trường thiên tiểu thuyết "Cõi Nhân gian"
Có thể là hình ảnh về 1 người và sách

 

CHÙM THƠ LÊ THIẾU NHƠN

 Sài Gòn, tôi không có quá nhiều bằng hữu. Thiên hạ vẫn thường tự xưng là anh em của tôi, mặc những tự xưng ấy liên tục làm tôi choáng váng bởi cách hành xử rất không dân chơi.

Nhưng, có một người ít xưng là anh em, nhưng đúng nghĩa lại là anh em của tôi, đó chính là thi sĩ Lê Thiếu Nhơn.

Gần hai mươi năm trước, tôi gặp Nhơn lần đầu ở 58 Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đa Kao, Quận 1. Đó cũng chính là trụ sở của Cơ quan Đại diện Ngày Nay hiện tại.

Lê Thiếu Nhơn - anh tôi, một đời tài hoa, một đời nỗi niềm. Nhơn thông minh, sắc sảo, hoạt ngôn…. Nhơn có một nguồn năng lượng tưởng chừng vô tận, mặc sau những cười nói xôn xao, Nhơn hay trầm mặc lặng thinh.

Nhơn, một đời đắm đuối với thi ca với văn chương. Nhơn, một đời không thoả hiệp với cái xấu, với tiêu cực một cách rất riêng theo kiểu của Nhơn - một kiểu mà đôi lúc khiến Nhơn vướng mắc thị phi.

Nhưng trên hết, Nhơn đích thực là một thi sĩ đúng nghĩa, đau cái đau hiện thực, xót cái xót thời đại.

Và khi thi sĩ tạm quên hiện thực để thương nhớ vai thon, Nhơn là tao nhân mặc khách, đa tình luyến lưu, đằm thắm chân thành.

Tập thơ “Gió heo may, ngày nắng gián đoạn” của Lê Thiếu Nhơn tôi đọc rất nhiều lần, chậm rãi.

Không lần nào đọc lại không thương anh tôi, cất lời bài hát lương tri mà không cần công chúng vỗ tay, không cần đồng nghiệp tán tụng…

Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc chùm thơ được trích trong tập thơ này của thi sĩ Lê Thiếu Nhơn.

Chùm thơ của thi sĩ Lê Thiếu Nhơn! ảnh 1

Thi sĩ Lê Thiếu Nhơn

TĨNH LẶNG LÚC GIAO MÙA

Sự tử tế càng ngày càng bị đẩy vào tuyệt lộ

Tôi tập làm quen với màu cúc trái vụ, vì sợ mùa đi bỏ rơi mình

Em không giỏi chen lấn

Em không rành thủ đoạn

Những buổi chiều dang dở cả mưa giông

Muốn tìm lại tiếng ca ai hát sau vành nón

Chỉ thấy ngoại ô thăm thẳm thở dài

Đánh cược dòng sông miên man thơ dại

Để ngõ về vớt vát chút heo may!

Làm sao trách trời xanh đã mây bay ngàn dặm

Làm sao trách nụ hoa quên nở sớm mai buồn

Tôi trách tôi chân chùn gối mỏi

Buổi nhân tình khô héo mặt người dưng!


GÓT CHẬM KỶ NIỆM

Ngày xưa thật xa lắm rồi

Anh tỏ tình chiều xanh vụng dại

Cửa khép ngàn ánh sao, ơ hờ ngọn gió gọi

Chuyến xe buồn chầm chậm bóng đêm

Quá nửa đời ngơ ngác góc phố quen

Đợi giờ tan ca người lơi lả sống

Nợ danh vọng gót nhỏ đường trơn

Chuyển dịch lưng thon, chuyển dịch vai trần

Đô thị mồ côi trái tim mắc cạn

Không có ánh mắt em xua mùa mưa kéo đến

Anh một mình trò chuyện với cơn giông!


BUỔI SÁNG Ở THỦ DẦU MỘT

Không còn đủ khát khao để nhắc sông dài biển rộng

Tôi trồng thêm một hàng cây cho chim về hót hắt hiu đời mình

Cầm lá rơi chợt thấy thương chồi biếc

Lãng du nào đang gọi tới mây xanh?

Em vẫn còn ở lại với tôi chăng

Ngõ mùa thương quên đường bàn chân cũ

Tiếng thở dài mắc kẹt cánh cửa đêm

Tôi mỗi ngày mỗi xa đô thị

Gió ngoại ô thổi vắng bao hẹn hò

Bỗng có khi thức dậy vầng trăng khuyết

Sao cứ ngờ vệt nắng giữa câu thơ…


MƯA THU KHUẤT NẺO

Chút heo may bỗng dưng đầy ái ngại

Tình cũ buông xào xạc lá sen tàn

Lòng ngun ngút gió đưa

Lòng lưa thưa nắng xế

Em đừng về mùa thu từ giã anh…

Chuyến xe đời đăm đắm ngã ba đường

Chia tay phố, chiều dâng lên cuối mắt

Như hóa trầm từng hò hẹn xót thương

Áo hoa đã sang tay kẻ khác

Loay hoay không kịp tiếng thở dài

Bàn chân vồi vội thêm nuối tiếc

Cõng một bóng người nức nở bay!


AN ỦI BÓNG TỐI

Lắm phen ngồi một bóng giữa đêm vắng lặng

Đô thị không tiếng gà cảnh báo canh khuya

Đô thị chỉ có hàng vạn cái đồng hồ

điểm danh hàng triệu thời khắc kiêu hãnh cuống cuồng

Tôi tự đếm nhịp thở mình chờ thế sự sang trang.

Chẳng còn ai đắm đuối trong hoàng hôn kiếp trước

Mùa hạ giăng bẫy lúc heo may qua cầu

Tôi nghĩ về em ngày sông trôi lỡ hẹn

Góc bến buồn cũng sóng cuộn chiêm bao

Đành phải tin bóng tối ngàn năm che chở

Mỗi niềm đau số phận bạc mái đầu

Những lời ước nguyện nửa chừng gió thoảng

Có câu nào chưa kịp nói cho nhau?

Thứ Sáu, 25 tháng 3, 2022

LÃO NÔNG NGÔ PHAN LƯU KHỞI NGHIỆP CẦM BÚT NHƯ THẾ NÀO? LÊ THIẾU NHƠN

 LÃO NÔNG NGÔ PHAN LƯU KHỞI NGHIỆP CẦM BÚT NHƯ THẾ NÀO?

(Nhà báo- nhà thơ LÊ THIẾU NHƠN)
Bạn đọc và đồng nghiệp thường nhắc đến Ngô Phan Lưu bằng cái tên gọi thân thương “lão nông cầm bút”. Sự xuất hiện của Ngô Phan Lưu trên văn đàn trong gần một thập niên qua được đánh dấu bằng Giải nhất cuộc thi Truyện ngắn báo Văn Nghệ năm 2007 và những tác phẩm mang nhiều suy tư để đời sống làng quê hôm nay. Thế nhưng, Ngô Phan Lưu đã đi từ lũy tre vào giới viết lách như thế nào, không phải ai cũng tường tận!
-Bán con bò để in thơ:
Nếu nói Ngô Phan Lưu cả đời chỉ biết ruộng sâu ruộng cạn thì không chính xác. Trước năm 1975, Ngô Phan Lưu từng có bằng cử nhân Triết. Sau nhiều biến cố, ông về quê cùng vợ vun xới mấy sào đất tổ tiên để lại để nuôi 5 đứa con, 3 trai 2 gái. Tháng ngày trôi qua, những trải nghiệm cứ rục rịch trong lòng ông đòi tuôn ra trang giấy. Không kìm nén được, tối tối Ngô Phan Lưu thắp ngọn đèn dầu để mần… thơ, cho tan bớt cơ cực mùa màng.
Cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, lão nông Ngô Phan Lưu bắt đầu mỏi tay cày nên nhen nhóm ý định đổi đời bằng thi ca. Ông ôm chồng bản thảo gồm mấy chục bài thơ dài ngắn khác nhau đến trước mặt vợ, nửa run rẩy nửa hưng phấn thuyết trình một dự án siêu phàm. Rằng, nhà ta có một con bò. Bán con bò đi sẽ in được một tập thơ, sau đó mang thơ đi bán lấy tiền mua lại một con bê. Rồi con bê lớn lên sẽ có được con bò như cũ. Thế nhưng, chủ nhân của con bò không còn là nông dân mà trở thành nhà thơ! Lợi cả đôi đường! Đó là một bài toán tài chính kỳ vĩ mà tất cả chuyên gia kinh tế nông nghiệp đều phải ngả mũ cúi chào.
Bà vợ gật gù tâm đắc, và đồng tình cho chồng thực hiện kế hoạch ngoạn mục nhất trong lịch sử gia tộc họ Ngô ở thôn Phú Thuận, xã Hòa Mỹ Đông, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên.
Tập thơ "Bếp lửa chiều đông" in xong, Ngô Phan Lưu cầm những cuốn sách thơm phức mùi mực lâng lâng suốt ba ngày. Ông cứ thành kính hai tay nâng tập thơ lên mũi để hít một hơi thật sâu, rồi lại nhẹ nhàng đặt xuống vuốt ve từng trang, từng trang. Đến ngày thứ tư, nhà thơ vừa rũ bùn đứng dậy, vội xăng xái đến xin Hội Nông dân xã cấp cho cái giấy giới thiệu, và hớn hở lên đường phát hành thơ. Các đơn vị thôn ấp khắp các huyện thị trong tỉnh đều tiếp đón Ngô Phan Lưu niềm nở, vì ngỡ ông muốn tiếp thị sản phẩm phân bón mới hay tuyên truyền mô hình canh tác mới. Khi ông chìa ra tập thơ với đôi mắt long lanh tha thiết, thì họ đều lịch sự lắc đầu.
Cứ chở thơ bằng chiếc xe máy cà tàng chạy vòng vèo cả tháng tốn xăng tốn sức mà không thu được đồng vốn nào, Ngô Phan Lưu chán nản quay về cầm liềm cắt đám cỏ mọc ngút ngàn trên khoảnh đất ngày xưa thường cột con bò. Bà vợ động lòng trắc ẩn: "Cắt làm gì, ông kêu mấy tập thơ ra ăn cỏ chứ!". Lão nông vốn tri điền không tìm được tri âm bỗng ứa nước mắt, ngước cổ lên trời thề ân đoạn nghĩa tuyệt với nàng thơ.
-Chuyển nhiều nghề vẫn trắng tay:
Thử hỏi, thơ của Ngô Phan Lưu có quá… tệ không? Xin thưa, không. Tuy ông không chú trọng vần điệu, nhưng cũng có ý tứ đàng hoàng: “Làm gì có những ngày của tôi. Những năm tháng của đời. Thời gian vo tròn tất cả. Vo thật tròn bóp nát ném hư không. Thương lắm con ruồi đậu trên lưng ngựa chạy. Thương quá cánh bèo cố đo gió thời gian. Tôi tan sắc cầu vòng bởi cơn mưa đã lớn…”
Thế nhưng, vì thơ mà mất con bò- tài sản đáng giá nhất của gia đình, Ngô Phan Lưu tìm cách chuộc lỗi. Thấy ở thành phố đang có phong trào trượt patin, mà mình lại có đất rộng, Ngô Phan Lưu bèn đầu tư dịch vụ mới mẻ ấy. Ông huy động vốn của họ hàng, mua xi-măng về tự tráng một cái sân thẳng thớm và mua mấy đôi giày trượt pa-tin để cho thuê. Với phát kiến tiên phong đổi mới sinh hoạt văn hóa nông thôn, phen này ắt hẳn lão nông nhanh trí sẽ ung dung rung đùi ngồi đếm tiền mệt nghỉ. Cũng đông người chơi, nhưng dân quê chỉ quen di chuyển bờ đê lối gạch, mới lướt một vòng đã ngả chỏng chơ, người nọ bong gân người kia trẹo gối. Ngô Phan Lưu ngộ ra sự thật phũ phàng, mình mở sân patin chẳng kiếm được mấy đồng, mà ông lang vườn chữa trật đả cách đó không xa lại tha hồ hốt bạc. Cay quá, một kẻ cực nhọc đào giếng cho một kẻ thong dong uống nước. Cay quá, đời không ăn ớt thế mà cay!
Mấy đêm vắt tay lên trán suy tư miệt mài, Ngô Phan Lưu hun đúc ý chí đi học nghề thuốc. Xóm làng mênh mông, mưa gió thất thường, thiếu gì người đau ốm. Vốn sáng dạ, chỉ sau gần hai năm chăm chỉ khăn gói tầm sư học đạo, Ngô Phan Lưu cũng được cấp chứng chỉ hành nghề đông y. Ngô Phan Lưu treo tấm biển “Bắt mạch, bốc thuốc” cả tháng trời mà chẳng thấy ai đến. Nghĩ mình chưa biết cách quảng bá thương hiệu, Ngô Phan Lưu tự xuống đường tìm kiếm khách hàng tiềm năng. Dạo quanh từ ấp gần sang ấp xa, Ngô Phan Lưu phát hiện các tiệm thuốc tây đã mọc lên khắp nơi. Bà con nhức đầu hay sổ mũi, chỉ cần mua mấy viên thuốc kháng sinh, đi khám bệnh chi cho thêm phức tạp. Vậy là thầy thuốc thượng thặng Ngô Phan Lưu không còn cơ hội làm Hoa Đà hay Biển Thước để cứu giúp bá tánh chúng sanh.
-Lội nước lụt đi thăm bạn:
Bất đắc dĩ, lão nông vẫn hoàn lão nông, Ngô Phan Lưu từ mê thơ chuyển sang mê rượu. Ông tâm sự: “Càng buồn, càng uống. Mà càng uống lại càng buồn. Cái vòng lẩn quẩn thật khó thoát ra!”. Không thể đếm hết mấy lần Ngô Phan Lưu quá chén đã ngả xuống mương hoặc ngủ dưới ruộng!
Một năm ở quê Ngô Phan Lưu bị lũ lụt ngập tràn. Tứ bề nước trắng xóa. Tôi tham gia một đoàn cứu trợ về ngang xã của Ngô Phan Lưu. Đang ngồi bấp bênh trên xuồng cứu hộ, tôi nghe tiếng gọi rất to, cố nhìn thật kỹ thì ra Ngô Phan Lưu trong một bộ dạng ấn tượng: bước từng bước chậm giữa nước dâng ngang ngực, hai tay giơ thẳng lên trời, tay phải cầm chai rượu, tay trái cầm cái ly bé xíu. Ngô Phan Lưu lội đến sát xuống cứu hộ, bảo: “Lũ lụt mấy ngày chưa rút, buồn quá, phải lội nước đi thăm bạn!”. Tôi chưa biết an ủi hoàn cảnh của ông thế nào, thì Ngô Phan Lưu rót luôn một ly rượu: “Làm với tui chút cho ấm!”. Tôi uống xong, Ngô Phan Lưu cáo từ, vẫn trong bộ dạng cũ: bước từng bước chậm giữa nước dâng ngang ngực, hai tay giơ thẳng lên trời, tay phải cầm chai rượu, tay trái cầm cái ly bé xíu. Bóng dáng cô đơn của Ngô Phan Lưu dần dần xa mà tôi vẫn chưa hết ngỡ ngàng, cứ tưởng vừa tham gia phụ diễn một cảnh phim phản ánh thời Thủy Hử, mà ông đóng vai nghĩa sĩ Lương Sơn Bạc!
-Đón khách đến phúng điếu… mình!:
Dù kinh hãi cú phá sản vì thơ, nhưng với tập “Bếp lửa chiều đông” đã in, thì Ngô Phan Lưu cũng khá nổi tiếng ở vựa lúa quê nhà. Nói đến những người làm thơ có hộ khẩu tại huyện Tây Hòa thì dĩ nhiên người ta nghĩ ngay đến Ngô Phan Lưu. Và điều ấy đã nảy sinh một sự nhầm lẫn dở khóc dở mếu.
Ở Phú Yên có thi sĩ khiếm thị Lê Đình Hòa có quen biết Ngô Phan Lưu. Nghe phong thanh thiên hạ kháo nhau, xã Hòa Mỹ Đông có ông nhà thơ mới qua đời, Lê Đình Hòa đinh ninh là Ngô Phan Lưu nên vội vàng nhờ người chở đi viếng.
Đến nhà Ngô Phan Lưu, không nghe kèn trống gì cả, Lê Đình Hòa cứ đứng ngập ngừng phân vân. Nhận ra người quen, Ngô Phan Lưu mở cổng. Nghe được tiếng của Ngô Phan Lưu, biết lão nông vẫn còn… sống, còn nhà thơ vừa chết là người ở thôn bên cạnh, Lê Đình Hòa đành thú thật: “Em bị mù mà, đâu có kiểm chứng được thông tin!”. Sau khi giằng lấy bó nhang từ tay Lê Đình Hòa giấu vào bụi tre để người thân của mình khỏi trông thấy, Ngô Phan Lưu dìu bạn vào nhà uống trà. Không nghe Ngô Phan Lưu quở trách, Lê Đình Hòa hé lộ thêm: “Em cũng có làm một bài thơ để vĩnh biệt anh!”.
Ngô Phan Lưu tròn xoe mắt nhưng vẫn để thi sĩ khiếm thị đọc bài thơ phúng điếu mình: “Chiều nay mây xám thôn Phú Thuận. Não nề tri kỷ khóc tri âm. Bếp Lửa Chiều Đông sao vội tắt. Chuyến xe quá khứ lại về không”, và cả hai cùng cười sảng khoái! Ngô Phan Lưu nắc nỏm: “Tui đã được đồng nghiệp bái tế, nên sẽ rất thọ đấy nhé!”
-Ăn roi ở tuổi sáu mươi:
Ngô Phan Lưu có người mẹ già cư ngụ ở thị xã Tuy Hòa. Mười ngày nửa tháng, ông từ quê vượt quãng đường gần 30 cây số xuống thăm mẹ một lần. Khi Ngô Phan Lưu tuổi 60 thì mẹ của ông cũng đã ngoài 80, ông quyết định dọn về ở chung với mẹ để thuận tiện chăm sóc. Ngô Phan Lưu nghiêm khắc với con của mình bao nhiêu, thì lại sợ mẹ của mình bấy nhiêu. Về nơi phố xá càng có cơ hội giao lưu văn nghệ, Ngô Phan Lưu càng hay đi nhậu hơn. Say ở đâu không biết, chứ đến nhà là Ngô Phan Lưu bỗng dưng tỉnh táo, vì mẹ của ông đã đứng chờ ngoài hiên. Bà mẹ gắt: “Lưu, mày mới uống rượu phải không?”. Ngô Phan Lưu khoanh tay: “Dạ!”. Bà mẹ tiếp: “Vậy thì phải làm sao?”. Ngô Phan Lưu rón rén đi lấy cái roi tre đưa cho mẹ, rồi nằm dài lên giường để mẹ quất ba cái vào mông. Lần nào đi nhậu về, Ngô Phan Lưu cũng ăn roi. Chuyện lão nông tuổi lục thập bị mẹ đánh, được chính ông thường xuyên kể trước đám đông một cách rất sung sướng.
Có lần, sau trận thù tạc với nhau đến khuya, biết thế nào Ngô Phan Lưu cũng bị mẹ đánh, nên sáng sớm tôi mò đến chỗ ông để hóng hớt trêu chọc cho vui. Ai dè, vừa vào cửa đã thấy Ngô Phan Lưu mặt mũi buồn thiu. Hỏi, tối qua ông bị mẹ đánh à? Ngô Phan Lưu gật đầu. Sao mấy lần trước bị đánh thì ông vẫn cười đùa? Ngô Phan Lưu im lặng hồi lâu mới trả lời: “Tối qua má đánh, tui không thấy đau nữa. Chứng tỏ sức khỏe má tui đã yếu lắm rồi…”. Hai mắt đỏ hoe, giọng nghèn nghẹn, Ngô Phan Lưu nói với tôi mà như nói với chính mình: “Từ nay tui bỏ nhậu, dành thời gian ở bên má tui!”.
Bạn văn và bạn rượu vừa mừng vừa tiếc vì Ngô Phan Lưu thực hiện cam kết “phụ mẫu tại đường bất khả viễn du”. Đừng nói chuyện chén chú chén anh dông dài, ngay cả đám hiếu đám hỉ thì Ngô Phan Lưu cũng tranh thủ đi rất nhanh để về với mẹ. Muốn trò chuyện cùng Ngô Phan Lưu thì đến nhà ông, chứ ông không bao giờ rời khỏi nhà quá lâu. Cũng nhờ tấm lòng hiếu thảo với mẹ, mà sức khỏe Ngô Phan Lưu được cải thiện đáng kể và ngòi bút của ông cũng được rèn luyện nhiều hơn. Trước kia một bài tùy bút ngắn củn, Ngô Phan Lưu cũng viết mấy màu mực vì… bận đi nhậu. Còn từ ngày tự nguyện cháo bưng sữa rót cho mẹ, ông viết được rất nhiều. Lúc nào tôi ghé qua cũng thấy ông ngồi bên cái bàn đặt cạnh cửa sổ, hý hoáy lia ngòi bút trên trang giấy. Bản thảo xếp thành một tập, tẩy xóa đủ kiểu, viết đủ thể loại từ khảo cứu văn hóa dân gian đến… truyện tiếu lâm!
-Buổi sáng không thể biến mất:
Một hôm, tôi nhìn thấy Ngô Phan Lưu mặt mũi chạy xe ngoài đường, liền gọi giật lại. Ông xua tay: “Bữa nay không rảnh, phải đi mượn tiền gấp!”. Tôi truy vấn, Ngô Phan Lưu ngập ngừng: “Đám ruộng ở quê, tui thuê người ta cày mà. Dân nông thôn khổ lắm, cơm cũ đổi cơm mới thôi. Người cày thuê mong ngóng từng ngày để nhận tiền công. Tui không thể trễ hẹn hay thất hứa được!”. Biết số tiền Ngô Phan Lưu đang cần, chỉ có 300 ngàn đồng, tôi đưa luôn cho ông. Ngô Phan Lưu cảm ơn: “Dạo này tui tập trung viết truyện ngắn, nên hơi túng bấn. Mai mốt tui viết báo lại, có tiền trả em ngay. Tui phải ứng thí cuộc thi báo Văn Nghệ mới được!”.
Quả nhiên, ít lâu sau, Ngô Phan Lưu ở tuổi 64 đã đoạt giải nhất với truyện ngắn “Buổi sáng biến mất”. Ngồi xe lửa ra Hà Nội nhận thưởng trở về, Ngô Phan Lưu sắm một dàn vi tính, và tập gõ lóc cóc. Từ đó, những cuốn sách của Ngô Phan Lưu lần lượt đến tay bạn đọc như “Cơm chiều”, “Người không giăng câu Kiều”, “Xoa tay và cười”, “Tờ lịch gỡ mỗi ngày”…
Bây giờ người mẹ của Ngô Phan Lưu đã mất. Sau ba năm chịu tang mẫu thân, ông mới nhận lời sang Mỹ ở với đứa con trai. Tôi hình dung Ngô Phan Lưu ngồi tư lự trong ánh điện nhộn nhịp California cách xa quê nhà nửa vòng trái đất, mà hồ nghi rằng biết đâu ông lại làm thơ như thuở khởi nghiệp nắn nót viết: “Tôi là bọt của trùng dương dậy sóng. Mơ bong bóng ao đìa mát nước trưa mưa. Là hạt muối lăn dần vào biển lớn. Mặn này sẽ chung mặn ngày xưa…”
_______________________________________________
Sài Gòn, 6-2015 (Lê Thiếu Nhơn)
Không có mô tả ảnh.

Thứ Bảy, 19 tháng 3, 2022

CHÂN DUNG THƠ 2 - ĐÀO ĐỨC TUẤN

 (chân dung)

CỤNG NGÔ HỒNG SƠN
mình chạm nhau
đà lạt leo teo
hoang sơ tuổi
nói gì đâu
sao lòng đau
tuổi trẻ
lênh loang chữ
dốc đá café
chia điếu đen
ghi nợ bản nhạc tình
lang bang sài gòn
nhập nhòa tuy phước
chợt
cụng
đắng
hoa râm
LƯNG TRỜI NGUYÊN ĐẠT
đêm vịt lộn
đêm vút ngọn trời
giáo già ngơ ngẩn
ngân nga
sáo vi vu
thơ vu vi
sáo phá tam giang
sáo tràn núi nhạn
thổi lút tuy hòa
chảy dài san jose
tiếng sáo đi đâu
tiếng thơ đi đấy
về đâu
về đâu
rượu rót
đầy rồi
HỒ THANH NGÂN PHÍA MÊNH MÔNG
gió từ tuy hòa
thổi dạt đất mũi
thi sĩ nghiêng
phía mênh mông
trai trường nguyễn huệ
giáo học quy nhơn
chiều buông buông
góc trời quán nhớ
đà rằng không chảy
sông đốc
ngóng thạch đà
chưa tắt nắng
sao vội hoàng hôn
chén thơ mạn thuyền
trả vay tất tả
ĐINH VĂN HÙNG LEO DỐC
sao lên núi ở
do cả đời
chưa leo
nghẻo một bên
cười
cơm áo dễ òm
stop
play
đà lạt kênh kênh
xuôi nha trang xứ nẫu
rắn biệt thự
núi nhạn chóp chài
tài danh đểnh đoảng
viết chi ông
xích quỷ khởi nguyên
leo hay lui
ù ù
gió núi
tràn ly
BIDA VỚI HOÀNG TIẾN DŨNG
hình như sanh diên
chưa biết cầm cơ
ông xúi
cầm ly
ngược xuôi
tuổi hai mươi
hồng lĩnh bảo lộc đà lạt sài gòn rạch giá
la đà quán chị lê
phóng túng
chữ văn
chữ báo
chữ tình
ông dốc tiền
chuyến taxi long xuyên năm ấy
rồi về trung
làm độ bida
chọt nỗi niềm
chọt khói sương
hạnh ngộ
SVC
khúc cua
gắt
lạ
nhọc
nhằn
mây bay
bùng
nổ
xé mình ra
ghép
gáo dừa
vui
một góc
buôn
phú yên
phạm hồng bình
bình svc
ông gáo
độc đáo
kỷ lục
ngầu
trước cái ly
HÙNG BA CHẤM
một chấm
nghiêng ngửa cửa tình
hai chấm
ngút ngát quê hương
ba chấm
liêu xiêu phận ngãi
bến xe thị xã vắng teo
ngựa mỏi
chữ việt
lụt lội thơ
hùng nguyễn
cô gái nằm trên ghế đá
gã thi sĩ đi rầu
UỐNG RƯỢU VỚI ĐÀO TẤN TRỰC
nhắn vừa dạy xong
buồn quá
dạy thì có tiền
sao lại phiền
trước giáo văn
ngày sinh viên huế
thơ rằng
tuy hòa ở tuốt phú yên
vì xa xôi quá nên em chưa về
ai bắt chàng trai
làm câu lục bát
rời quê núi
kinh đời y sĩ
bỏ ngang
theo mộng ông đồ
tạt chút báo
ghé chút thơ
dập dềnh
khói mây
cơm áo
chén đầy
chén vơi
chất chứa thị thành
uống với cuộc mình
đong máu
văn chương
ly này nhớ
ly này thương
xót ruột
vương vương
chữ
CHIỀU VỚI NGUYÊN LẠC ĐẠO VÀ LÊ PHÚ HẢI
bia hơi 5 Dũng
tri kỷ
Nguyễn Lạc Đạo
Lê Phú Hải
hai ông nằng nặng
quá
sáu mươi
tươi thua bia
tươi gần bằng hơi
dằm dặm chiều
đằm đặm
vợ
con
cháu
cửa nhà
cuộc mưu sinh
cuối tuổi
giờ này
dịch
bố ráp
xâm lăng
máu
nói nửa miệng
nghe giữa chừng
chữ nghĩa
lưng khừng
vây ráp

BÀI MỚI ĐẮNG

Truyện ngắn: BÊN CÁNH GÀ CHÁNH ĐIỆN _ NGUYỄN HẢI ĐĂNG

Bên cánh gà chánh điện phần 1 BÊN CÁNH GÀ CHÁNH ĐIỆN Xe dừng lại với tiếng xột xoạt trên mặt đường, như bao chuyến xe đã ghé qua từ thuở ...